Blazejewski Michal J.R.R. Tolkien, Powiernik Pieni

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.23rów i przynosi nam obietnic� pomy�lnego zako�czenia wszelkich trosk.Poprzeztenewangeliczny aspekt ba�ni (ewangelia to dobra nowina, pocieszenie), poprzezho�d z�o�onyw postaci aktu subkreacji dzie�u stworzenia, ba�� staje si� gatunkiemchrze�cija�skim.Stare, poga�skie elementy zostaj� ukazane w nowym, bardziej ludzkim �wietle.Takie uj�cieby�o zaskoczeniem dla badaczy.Dziewi�tnastowieczne badania ludowych ba�niprowadzoneby�y z pozycji �yczliwej wyrozumia�o�ci dla pe�nej przes�dów wyobra�ni gminu� tu za� zwracano uwag� na estetyczn� i etyczn� problematyk� ba�ni, a jejanonimowychtwórców ukazywano jako �wiadomych artystów, g��bokich my�licieli i stra�nikówistotnychdla cz�owieka tajemnic.Tolkien domaga� si�, aby nie traktowano ba�ni jako prostej alegorii, tymczasemnadchodz�cewydarzenia jakby wyra�nie stara�y si� zmusi� przysz�ych czytelników �W�adcyPier�cieni� do takiego w�a�nie odbioru tej ksi��ki.Rozpocz�a si� druga wojna�wiatowa i�ycie zdawa�o si� stawa� wy�cigu z opowie�ci� o Pier�cieniu.W �Przedmowie� Tolkien pisa�: �[.] praca nad �W�adc� Pier�cieni� trwa�a zprzerwamiod roku 1936 do 1949.Mia�em w tym czasie inne obowi�zki, których niezaniedbywa�em,i cz�sto poch�ania�y mnie jako badacza i nauczyciela inne licznezainteresowania.Oczywi�cie do zw�oki przyczyni� si� równie� wybuch wojny; pod koniec 1939 rokunie mia�em jeszcze napisanej w ca�o�ci nawet Pierwszej Ksi�gi.Pomimo ciemno�cipanuj�cychprzez pi�� nast�pnych lat doszed�em do wniosku, �e nie mog� porzuci�rozpocz�tejksi��ki, �l�cza�em wi�c nad ni� przewa�nie po nocach i brn��em naprzód, a�stan��em nadgrobem Balina w Morii.Prawie rok up�yn��, zanim znów ruszy�em z miejsca izaw�drowa�emdo Lothlorien i nad Wielk� Rzek� pó�n� jesieni� 1941 roku.W nast�pnym rokunaszkicowa�em pierwsz� wersj� zdarze� wype�niaj�cych obecnie Trzeci� Ksi�g�orazpierwszy i trzeci rozdzia� Ksi�gi Pi�tej.Zap�on�y sygna�y wojenne w Anorien,Theodenprzyby� do Harrowdale.Na tym utkn��em.Wizja znikn�a, a czasu na rozmy�laniawówczasnie mia�em.W ci�gu roku 1944, pozostawiaj�c nie doko�czone w�tki i komplikacje wojny,którejprowadzenie czy przynajmniej opisywanie by�o moim obowi�zkiem, zmusi�em si� dopracynad histori� podró�y Froda do Mordoru.Napisa�em wtedy rozdzia�y wype�niaj�ceterazKsi�g� Czwart� i wys�a�em je, jako fragmenty powie�ci, do Afryki Po�udniowej,gdzieprzebywa� w s�u�bie RAF-u mój syn Christopher.Jednak�e up�yn�o dalszych pi��lat, zanimksi��ka przybra�a ostateczny kszta�t, w jakim zosta�a wydana [.].Mojaopowie�� niejest alegori� ani aluzj� do aktualnych zdarze� i sytuacji.Rozwijaj�c si�wypu�ci�a korzenie(w przesz�o��) i nieoczekiwane ga��zie, lecz zasadnicza fabu�a by�a od pocz�tkunieuchronniewyznaczona przez wybór Pier�cienia jako motywu ��cz�cego ca�� trylogi� z�Hobbitem�.Najbardziej istotny rozdzia�, �Cie� przesz�o�ci�, napisa�emwcze�niej ni� inne,gdy jeszcze na horyzoncie nie gromadzi�y si� gro�ne chmury zapowiadaj�cekataklizm1939 roku; w�tek mojej historii rozwin��by si� w zasadzie tak samo, gdyby �wiatzdo�a�unikn�� wojennej katastrofy.Ksi��ka zrodzi�a si� z my�li od dawna mnienurtuj�cych, acz�ciowo wyra�anych w innych utworach; wojna rozpocz�ta w 1939 roku oraz jejkonsekwencjenie wywar�y �adnego wp�ywu na tre�� ksi��ki, a je�li je zmodyfikowa�y, tojedyniew znikomym stopniu [.] Z ca�ego serca nie cierpi� alegorii we wszelkichformach izawsze jej unika�em, odk�d z wiekiem osi�gn��em przezorno��, która mi umo�liwiawykrywaniejej obecno�ci.Wol� histori�, prawdziw� lub fikcyjn�, daj�c� czytelnikowimo�liwo��ró�nych skojarze� na miar� jego umys�owo�ci �wiadcze�.Zachowuje on w takimwypadku pe�n� swobod� wyboru, podczas gdy w alegorii autor �wiadomie rzucaswoj�koncepcj�.1818 J.R.R.Tolkien: Wyprawa.Prze�.M.Skibniewska.Warszawa 1981, s.7 inast.24Dwana�cie lat trwa�a praca nad �W�adc� Pier�cieni�.Tolkien zbli�a� si� dosze��dziesi�tki,jego dzieci poko�czy�y studia i usamodzielni�y si�.Wydawcy oczekiwali namaszynopisnowej ksi��ki � autor jednak odk�ada� sw� decyzj� i po cichu rozgl�da� si� zainn�mo�liwo�ci� druku.Nie móg� zapomnie� wydawnictwu Unwina niezbytentuzjastycznejodpowiedzi na jeszcze przedwojenn� propozycj� wydania �Silmarillionu�.Rozpocz�ysi� zabawne korowody.Tolkien stawia� swoje warunki, Unwin � swoje.Pisarzwreszcieznalaz� powód, aby zaproponowa� tekst innemu wydawnictwu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony