[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na przyk³ad, za³Ã³¿my, ¿e aktualny katalog roboczy zawiera plik mirek.Aby mócodwo³aæ siê do tego pliku poprzez alternatywn¹ nazwê hirek, wpisz:root@debian1: /root# ln –s mirek hirekPoni¿ej znajduje siêR rezultat naszych dzia³añtego przyk³adu przedstawionyprzez komendê ls:root@debian1: /root# ls –llrwxrwxrwx 1 root root 7 Feb 27 13:58 hirek->mirek-rw-r--r-- 1 root root 1030 Feb 27 12:15 mirekNowy plik hirek posiada zosta³ okreœlony poprzez typ l, co oznacza, ¿e jest tolink dowi¹zanie, a nie zwyk³y plik czy katalog.Co wiêcej, polecenie ls ukazujenazwê pliku, do którego ten linkdowi¹zanie siê odwo³uje (mirek).Jeœli pominiemy opcjê –s, system utworzy tak zwany zwane dowi¹zanie sztywnysztywne (lub twardytwarde) link.Jest to taki link, który które musi byæprzechowywany przechowywane w tym samym systemie plików, w którym zosta³ostworzonystworzone.Tym w³aœnie ró¿ni siê on od linku dowi¹zania symbolicznego.Iloœæ zliczanych odwo³añ linkudo dowi¹zania, która jest wyœwietlana przezpolecenie ls odnosi siê tylko do linków dowi¹zañ sztywnych; linki symbolicznes¹ ignorowane.Prawa dostêpu do plików i katalogówW przeciwieñstwie do Windows 98, ale na podobnie jak Windows NT oraz inneodmiany Unixa, system Linux jest wielou¿ytkownikowym systemem operacyjnym.Ztego wzglêdu posiada on mechanizmy, które chroni¹ dane przed nieautoryzowanymdostêpem.G³Ã³wny mechanizm ochronny ogranicza dostêp do plikówi katalogów, bazuj¹c na identyfikacji u¿ytkownika, który domaga siê dostêpu dodanych oraz na trybie dostêpu do ka¿dego pliku i katalogu, który to tryb jest —tryb ten czêsto jest nazywany prawem dostêpu.Ka¿dy katalog i plik posiada u¿ytkownika zwanego w³aœcicielem, który stworzy³dany plik lub katalog.Natomiast ka¿dy u¿ytkownik nale¿y do jednego lub wiêcejzbioru u¿ytkowników zwanego grup¹.Ka¿dy katalog i plik posiada zwi¹zan¹ z nimgrupê, która jest przypisywana danemu plikowi lub katalogowi podczas jegotworzenia.Grupy mog¹ byæ u¿ywane do umo¿liwienia u¿ytkownikom innym ni¿ root wykonywaniazadañ administracyjnych lub innych zakazanych zadañ.Na przyk³ad, DebianGNU/Linux okreœla posiada grupê zwan¹ dialout; tylko cz³onkowie tej grupy orazroot mog¹ uzyskaæ dostêp do urz¹dzenia modemowego w celu zainicjowaniapo³¹czenia telefonicznego.Poprzez zezwolenie tylko cz³onkom poszczególnychgrup na dostêp do okreœlonego programu lub urz¹dzenia, mo¿esz ustanowiæelastyczny i bardzo efektywny system ochronny.Aby ograniczyæ dostêp do pliku lub katalogu, ustawia siê prawa dostêpu.Tabela4.4 przedstawia wszystkie mo¿liwe prawa oraz wyjaœnia ich znaczenie.Zauwa¿, ¿eprawa dzia³aj¹ inaczej dla katalogów i dla plików.Na przyk³ad, prawo czytaniar oznacza mo¿liwoœæ wyœwietlenia zawartoœci katalogu lub mo¿liwoœæ przeczytaniazawartoœci pliku.Plik i katalog mog¹ mieæ ustawione wiêcej ni¿ jedno prawodostêpu (maksymalnie trzy).Obowi¹zuj¹ tylko prawa nadane; jakiekolwiek inneoperacje s¹ niedozwolone, np.: u¿ytkownik, który posiada prawo rw do pliku rwmo¿e przeczytaæ zawartoœæ tego pliku oraz zapisywaæ zmiany, ale nie mo¿e gouruchomiæ (wykonywaæ).Tabela 4.4.Prawa dostêpuPrawaZnaczenie dla katalogówZnaczenie dla plikówrWyœwietlanie zawartoœci kataloguCzytanie zawartoœci plikuwTworzenie i usuwanie plikówZapisywanie zmianxDostêp do plików i podkatalogówWykonywanieTryby dostêpu katalogu i pliku sk³adaj¹ siê z trzech grup uprawnieñ:Owner (w³aœciciel)Odnosi siê do w³aœciciela pliku.Group (grupa)Dotyczy u¿ytkowników, którzy s¹ cz³onkami grupy przypisanej do pliku b¹dŸkatalogu.Other (inni)Odnosi siê do pozosta³ych u¿ytkowników.Komenda Polecenie ls wyœwietla tryby dostêpu do plików i katalogów w drugiejkolumnie swojego d³ugiego formatu wyjœciowego, tak jak to pokazano na rysunku4.5.Kolumna ta sk³ada siê z dziewiêciu znaków: pierwsze trzy okreœlaj¹ prawaprzys³uguj¹ce w³aœcicielowi pliku lub katalogu, kolejne trzy wyznaczaj¹ prawadostêpu dla u¿ytkowników nale¿¹cych do tej samej grupy, a ostatnie trzy dotycz¹pozosta³ych u¿ytkowników (spójrz patrz rysunek 4.6).[root@debian1/root]# ls –ltotal 1524drwxr-xr-x 5 root root 1024 Aug 23 13:48 GNUstep-rw-r—r-- 1 root root 331 Aug 23 15:50 Xrootenv.0tryby dostêpu w³aœciciel grupaRysunek 4.5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]