Desmond Morris Ludzkie ZOO (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.A przecie� i one nie rezygnuj�.My, ludzie powinni�mysi� cieszy�, �e mo�emy robi� co� wi�cej ni� tylko przemierza� krokami pokój, wktórym mieszkamy.Dokonawszy przegl�du wydarze�, które doprowadzi�y nas jako spo�ecze�stwo doobecnego stanu, mo�emy teraz dok�adniej przyjrze� si� tym naszym zachowaniom,dzi�ki którym uda�o si� nam przystosowa� do �ycia w ludzkim zoo, a tak�e tym,które nas w tym wzgl�dzie zawiod�y.STATUS I SUPERSTATUSW ka�dej zorganizowanej grupie ssaków, bez wzgl�du na to, jak dalecewspó�pracuj� one ze sob�, zawsze toczy si� walka o spo�eczn� dominacj�.Wwyniku tej walki ka�dy doros�y osobnik uzyskuje pewn� rang� spo�eczn�, któraokre�la jego pozycj� lub status w hierarchii danej grupy.Sytuacja nie jeststabilna na d�ugo, g�ównie z powodu starzenia si� uczestników walki o status.Gdy suwerenowie, czyli najwy�si notable, osi�gaj� wiek starczy, ichstarsze�stwo podlega zakwestionowaniu i zostaj� odsuni�ci przez bezpo�rednichpodw�adnych.Wci�� na nowo od�ywaj� spory o dominacj�, przy czym ka�dy cz�onekgrupy wspina si� nieco wy�ej po drabinie spo�ecznej.Na przeciwnym ko�cu skalim�odsi, szybko dorastaj�cy cz�onkowie grupy wywieraj� nacisk od do�u.Ponadto,niektórych cz�onków grupy mo�e dotkn�� nag�a choroba czy przypadkowa �mier�, wwyniku czego w hierarchii tworzy si� luka, któr� nale�y szybko wype�ni�.W rezultacie powstaje stan permanentnego napi�cia spowodowanego walk� o status.W normalnych warunkach napi�cie jest mo�liwe do zniesienia dzi�ki temu, �erozmiary grup nie przekraczaj� pewnych granic.Je�eli jednak w sztucznym�rodowisku, jakim jest niewola, grupa staje si� zbyt liczna albo te� dost�pnaprzestrze� staje si� zbyt ma�a."wy�cig szczurów", którego celem jest wy�szystatus, wkrótce wymyka si� spod kontroli, a walki o dominacj� tocz� si� wsposób �ywio�owy.Wówczas przywódcy stad, watah, gromad i plemion nara�eni s�na ogromne stresy.W takich sytuacjach najs�absi cz�onkowie grupy bywaj� cz�stozaszczuwani na �mier�, poniewa� umiarkowane zazwyczaj rytua�y demonstrowaniaw�adzy i przeciwstawiania si� jej wyradzaj� si� w krwaw� przemoc.Ma to tak�e inne nast�pstwa.Po�wi�canie nadmiernej ilo�ci czasu naporz�dkowanie nienaturalnie skomplikowanych stosunków w sferze statususpo�ecznego odbija si� niekorzystnie na innych aspektach �ycia spo�ecznego,takich jak opieka rodziców nad dzie�mi.Je�li rozstrzyganie sporów o dominacj� stwarza problemy mieszka�comumiarkowanie tylko zat�oczonych zwierz�cych ogrodów zoologicznych, to rzeczjasna w ludzkim zoo, zamieszkanym przez niesamowicie rozro�ni�te superplemiona,konflikty s� jeszcze ostrzejsze.Walka o status w warunkach naturalnychcharakteryzuje si� tym, �e rozgrywa si� na poziomie relacji osobistych mi�dzyposzczególnymi osobnikami w obr�bie grupy.Dlatego te� dla pierwotnego cz�onkaplemienia problem ten by� stosunkowo prosty.Kiedy jednak plemiona rozros�y si�w superplemiona, a stosunki mi�dzyludzkie stawa�y si� coraz bardziejbezosobowe, problem statusu rych�o przybra� kszta�t koszmaru, któremu na imi�superstatus.Zanim zajmiemy si� tym delikatnym obszarem �ycia miejskiego, spróbujmy rzuci�okiem na podstawowe prawa rz�dz�ce walk� o dominacj�.Najlepiej uczyni� to,spogl�daj�c na pole bitwy z punktu widzenia osobnika dominuj�cego.Chc�c rz�dzi� grup� i utrzymywa� si� przy w�adzy, trzeba przestrzega�dziesi�ciu z�otych regu�.Stosuj� si� one do wszystkich przywódców, poczynaj�cod pawianów, a na wspó�czesnych prezydentach i premierach ko�cz�c.�w dekalogdominacji przedstawia si� nast�puj�co:Nale�y wyra�nie demonstrowa� strój, postaw� i gesty znamionuj�ce dominacj�U pawiana jest to l�ni�ce, starannie utrzymane i przepyszne ow�osienie,spokojna, swobodna postawa, któr� przyjmuje zawsze, gdy nie jest zaanga�owany w�adne spory, oraz zdecydowany i ukierunkowany na okre�lony cel chód w okresachaktywno�ci.Nie wolno okazywa� niepokoju, niepewno�ci i braku zdecydowania.Z pewnymi drobnymi modyfikacjami to samo mo�na odnie�� do przywódców w�ródludzi.Przepyszny futrzany p�aszcz ma swój odpowiednik w bogatych i wyszukanychszatach w�adcy, znacznie przewy�szaj�cych swym przepychem ubiór poddanych [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony