GAJUSZ JULIUSZ CEZAR O WOJNIE GALIJSKIEJ

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nazywano je �nagrobkami".Przed nimi w sko�nych rz�dach wkszta�cie pi�ciok�ta rozstawionych, wykopano do�y g��bokie na trzy stopy ozw�aj�cej si� z lekka ku do�owi pochy�o�ci.Wyg�adzone pale grubo�ci uda, ugóry dobrze zaostrzone i mocno nadpalone wbijano tutaj tak, �eby wystawa�y zziemi nie wi�cej ni� na cztery palce; równocze�nie dla wzmocnienia ich inadaniaim stateczno�ci ka�dy z nich u samej podstawy na g��boko�� stopy ubijanoziemi�,pozosta�� cz�� do�u przykrywano, dla zamaskowania zasadzki, �ozin� i chrustem.Tego rodzaju szeregów bieg�o osiem i by�y od siebie oddalone na trzy stopy.Nazywano je �liliami" przez podobie�stwo do tego kwiatu.Przed nimi zakopywanow ziemi pr�ty d�ugie na stop� z przymocowanymi do nich �elaznymi hakami i wniewielkich od siebie odst�pach wsz�dzie je rozmieszczano; nazywano je�bod�cami".74.Po zako�czeniu tych robót Cezar trzyma� si� mo�liwie jak najbardziejrównego, zgodnie z charakterem miejsca, terenu i przeprowadzi� w obwodzieczternastu tysi�cy kroków dok�adnie taki sam system umocnie�, w odwrotnej odpoprzednich kolejno�ci, przeciwko nieprzyjacielowi z zewn�trz, aby ani nawetprzywielkiej liczebno�ci, je�liby si� tak zdarzy�o po jego odej�ciu, nie móg�okr��y�za�óg tych umocnie�; i �eby nie zachodzi�a konieczno�� wychodzenia z obozu wniebezpiecznych warunkach, kaza� wszystkim mie� w zapasie paszy i zbo�a natrzydzie�ci dni.75.Podczas gdy to si� dzia�o pod Alezj�, Gallowie na zwo�anymzgromadzeniu naczelników plemiennych postanowili nie powo�ywa� pod bro�wszystkich, jak uwa�a� Wercyngetoryks, zdolnych do s�u�by wojskowej, aleka�demu plemieniu wyznaczono okre�lon� ilo��, a�eby po zej�ciu si� tak wielkichmas nie sta�o si� niemo�liwo�ci� ani utrzymanie porz�dku, ani odró�nianieswoich,ani zaopatrzenie w zbo�e.Eduom i ich klientom Segusjanom, Ambarrom,Aulerkom brannowickim i Blannowiom wyznaczono 35 000 ludzi; tak� sam�liczb� Arwernom razem z Eleutetami, Kadurkami, Gaballami i Wellawiami, którzywszyscy zwykle znajdowali si� pod w�adz� Arwernów; Sekwanom, Senonom,Biturygom, Santonom, Rutenom i Kar nutom po 2000; Bellowakom 10 000; tylesamo Lemowikom; po 8000 Piktonom, Turonom, Paryzjom i Helwetom; po 6000Andom, Ambianom, Mediomatrykom, Petrokoriom, Nerwiom, Morynom iNicjobrogom; 5000 Aulerkom cenoma�skim, tyle samo Atrebatom; 4000Weliokassom; Ezuwiom i Aulerkom eburowickim po 3000; Raurakom i Bojom po2000; 30 000 wszystkim plemionom mieszkaj�cym nad brzegami Oceanu,okre�lanym, wedle ich zwyczaju, jako aremoryckie, a do których zaliczaj� si�Koriosolici, Redonowie, Ambiwariowie, Kaleci, Ozysmowie, Wenetowie,Leksowiowie i Wenellowie.Spo�ród nich tylko Bellowakowie nie wnie�li udzia�u,poniewa� o�wiadczyli, �e na w�asn� r�k� i wedle w�asnego uznania b�d� prowadzi�wojn� z Rzymianami i nie zamierzaj� podporz�dkowa� si� czyjejkolwiek w�adzy;uproszeni jednak�e przez Kommiusza ze wzgl�du na jego uk�ad o go�cinno�cipos�ali 2000.76.Cezar korzysta�, jak przedtem podali�my, w ci�gu ostatnich lat z pomocy iwiernych oraz po�ytecznych us�ug owego Kommiusza w Brytanii; za te us�ugikaza� zwolni� jego plemi� od wszelkich danin, przywróci� prawa i przywileje, aponadto podporz�dkowa� mu Morynów.Jednak�e w ca�ej Galii tak wielkapanowa�a jednomy�lno�� w sprawie odzyskania wolno�ci i przywrócenia dawnejs�awy wojennej, �e nie wzrusza�y ich uzyskane dobrodziejstwa czy uk�ady oprzyja�ni, i wszyscy ca�ym sercem i maj�tkiem przyk�adali si� do tej wojny.Wystawiono 8000 je�d�ców i blisko 250 000 piechoty, w kraju Edu ów dokonanoich przegl�du i obliczenia, wyznaczono dowódców.Naczelne dowództwopowierzono Atrebacie Kommiuszowi, Eduom Wirydomarowi i Eporedoryksowioraz Arwerne�czykowi Werkasywelaunowi, stryjecznemu bratu Wercyngetoryksa.Przydzielono im jako rad� wojen na wyznaczonych przedstawicieli plemion.Wszyscy ochoczo i pe�ni ufno�ci ruszyli do Alezji i nie by�o pomi�dzy niminikogo, kto by uwa�a�, �e mo�na by wytrzyma� nawet sam widok tak wielkiegot�umu, a zw�aszcza podczas boju na dwa fronty, kiedy by si� walczy�o z wypademobl�onych z miasta, a na ty�ach ukaza�yby si� tak wielkie wojska konne ipiesze.77.Natomiast obl�eni w Alezji Gallowie, gdy min�� dzie�, w którym spodziewalisi� nadej�cia odsieczy ze strony swoich, a zbo�e si� sko�czy�o, nie�wiadomitego,co si� dzieje u Eduów, zwo�ali zgromadzenie celem naradzenia si� nad dalszymiswoimi losami.Gdy wi�c wypowiadano rozmaite pogl�dy, cz�� zebranychdoradza�a poddanie si�, cz��, póki jeszcze si� starczy�o, my�la�a o wypadzie,niemo�na pomin��, jak si� wydaje, milczeniem wyst�pienia Krytognatusa ze wzgl�duna wyj�tkowe i niegodziwe okrucie�stwo tego cz�owieka.Oto on, pocho dz�cy znajznakomitszego u Arwernów rodu i ciesz�cy si� wielkim uznaniem, powiedzia�:�Nie mam zamiaru cokol wiek mówi� na temat propozycji tych, którzy okre�laj�nazw� poddanie si� najpodlejsz� niewol�, i s�dz�, �e nie nale�y uwa�a� ich zawspó�obywateli i nie powinni bra� udzia�u w zgromadzeniu.Moja wypowied�nawi�zuje do tych, którzy przystaj� na wypad; we wniosku ich wida�, z czym si�sami zgadzacie, pami�� dawnej dzielno�ci.Jest to jedynie s�abo�� charakteru, aniem�stwo, kiedy nie potrafi si� znie�� troch� niedostatków.�atwiej mo�na znale��takich, którzy dobrowolnie nara�a si� na �mier�, ni� takich, którzy cierpliwieznios� niedol�.I nawet ja pochwali�bym to stanowisko, tak wiele u mnie znaczygodno��, je�libym widzia� w tym jedynie po�wi�cenie naszego �ycia; ale przypodejmowaniu decyzji miejmy wzgl�d na ca�� Gali�, któr� podniecili�my dopomocy dla nas.Gdyby na jednym miejscu pad�o osiemdziesi�t tysi�cywojowników, jaki duch � waszym zdaniem � zapanuje w�ród naszych krewnychi bliskich, je�li nieomal na samych trupach b�d� musieli walczy�? Niepozbawiajciewaszej pomocy tych, którzy dla waszego ocalenia poniechali w�asnegobezpiecze�stwa, i nie �ci�gajcie wasz� g�upot� oraz brakiem rozwagi, czys�abo�ci�charakteru zguby na ca�� Gali� i nie wydawajcie jej na wieczn� niedol�! Czymo�ew�tpicie w ich wierno�� i sta�o��, poniewa� nie zjawili si� w oznaczonym dniu?Azatem? Czy przypuszczacie, �e Rzymianie dla rozrywki m�cz� si� codziennie przybudowie tak daleko si�gaj�cych umocnie�? Je�eli wskutek zamkni�cia wszelakiegodost�pu nie mo�ecie nabra� otuchy przez wiadomo�ci od tamtych, to skorzystajciez Rzymian jako �wiadków zbli�ania si� tamtych; ogarni�ci z tego powodustrachem, dniem i noc� uwijaj� si� przy robocie.Jaka jest zatem moja rada?Zróbmy tak, jak zrobili nasi przodkowie w wojnie z Cymbrami i Teutonami,bynajmniej nie takiej jak obecna; sp�dzeni do miast i n�kani podobnym brakiem�ywno�ci, utrzymywali si� przy �yciu trupami tych, którzy ze wzgl�du na wiekwydawali si� nieprzydatnymi do wojny, i nie poddali si� wrogom [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony