PSYCHOLOGICZNE PROBLEMY INWALIDZTWA 3 (3)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.PSYCHOLOGICZNE PROBLEMY INWALIDZTWA - WYK�AD 3.Na poprzednim wyk�adzie by�a mowa o czynnikach wa�nych w rehabilitacji osobyniepe�nosprawnej, do których zalicza si� :- rodzaj i stopie� inwalidztwa- wiek , status spo�eczny , cechy osobowo�ci- zdolno�ci organizmu do kompensacji- potrzeby psychiczne , spo�eczne i inne- zwi�zek psychiki z inwalidztwem- reakcje a inwalidztwo powsta�e wskutek urazu- inwalidztwo wrodzone a nabyte.Tematem dzisiejszego wyk�adu jest - wp�yw fizycznego inwalidztwa na osobowo��.Na ten temat prowadzone by�y dyskusje od samej staro�ytno�ci, a nawet wcze�niejale mog�o to by� nie spisane.W staro�ytno�ci ludzie byli przekonani o tym , �e istnieje zale�no�� pomi�dzyfizycznym inwalidztwem , pomi�dzy fizycznymi cechami a cechami osobowo�ci.Dopatrywano si� np.znaków uwidocznionych w guzach na g�owie , w rysachfizjologicznych czy te� w liniach papilarnych ( co mo�na powiedzie� napodstawie tych linii o osobowo�ci cz�owieka , o cechach charakterologicznych inie tylko ).Przekonania te by�y wynikiem tendencji do dostrze�enia faktu, �eosobowo�� cz�owieka mo�na odczyta� z trwa�ych cech fizycznych - np.patrz�c naczo�o , czy jest wysokie czy niskie ; na uszy ; nos i dopatrywa� si� zwi�zku zniektórymi cechami osobowo�ci.Jednym z pierwszych systemów dopatruj�cych si�zwi�zku pomi�dzy cechami charakteru a konstytucj� fizyczn� by�a koncepcja ,która usi�owa�a okre�li� charakter i temperament na podstawie zewn�trznegowygl�du cz�owieka a zw�aszcza jego rysów twarzy ; chocia� nie tylko gdy�niektórzy mog� powiedzie� o cechach osobowo�ci z uk�adu d�oni czy samychpaznokci, czy z pisma.-Ju� od dawna istnia�y zainteresowania czy pomi�dzyfizycznymi cechami osobowo�ci istnieje korelacja ze zwi�zkami strukturyosobowo�ci ? Rozprawy na ten temat ukazywa�y si� ju� za czasów Arystotelesa.Rozprawy te by�y na nowo podj�te w XVIII w.Z wi�kszym nasileniem ,zainteresowaniem.Przedstawicielem fizjonomiki w XVIII w.by� Lavat� , któryoceni� cz�owieka na podstawie kszta�tu i mchu r�k.Nast�pnymi przedstawicielami, którzy zajmowali si� zwi�zkami pomi�dzy cechamizewn�trznymi a psychicznymi by� kierunek zwany fenologi�.Fenologiajest tob��dna teoria z XVIII i XIX w.w której z ukszta�towanej czaszki ludzkiej mo�nawnioskowa� o zdolno�ciach umys�owych i w�a�ciwo�ciach psychicznych cz�owieka.Jednym z g�ównych przedstawicieli by� niemiecki astronom - Franc JosefGall.Wed�ug tej koncepcji w�a�ciwo�ci psychiki umiejscowione s� u cz�owieka w mózguw taki sposób , �e zarysy czaszki odzwierciedlaj � dosy� wiernie ich charakter.Odczytaniem cech charakteru na podstawie cech fizycznych zajmowa� si� w�oskilekarz - Lombrozo , opieraj�cy si� na teorii ewolucji Darwina.Mówi�, �eistniej� okre�lone cechy fizyczne ludzi sk�onnych do pope�niania czynówkaralnych s�dowo.Uwa�a�, �e okre�lone cechy fizyczne ludzi wy st�puj � wkorelacie z przest�pczo�ci�.Zasadnicza cz�� jego pogl�dów zosta�a przezinnych badaczy odrzucona z wyj�tkiem przekonania , �e istniej� cechy fizyczne ,które poprzez okre�lony mechanizm ��cz� si� z nieaprobowanym spo�eczniepost�powaniem cz�owieka - np.wygl�d cz�owieka czasami mówi nam , i� ten typb�dzie mia� do czynienia z przest�pczo�ci�.W XX w.problemami odczytywaniaosobowo�ci na podstawie oznak fizycznych zajmowali si� m.in.Marsel, a krótkiepogl�dy historyczne opublikowane zosta�y w psychologii konstytucjonalnej.Zmienne pogl�dy mo�na zauwa�y� u autorów tj.Olport i Sheldon (koncepcjakonstytucjonalna).Wspó�czesna endokrynologia gromadz�ca wiedz� na tematwydzierania wewn�trznego , utrzymuj�cego równowag� funkcji fizjologicznychdostarczy�a dowodów o daleko id�cych skutkach dla osobowo�ci w wypadku gdyrównowaga ta zostanie zak�ócona.Badania na ten temat prowadzili Sheldon iKretschmer.Twierdzili i� temperament jest niezmienialny , opiera si� na uk�adzie nerwowym.Jednak mo�na spotka� takie koncepcje , które mówi� i� temperament pod pewnymiwzgl�dami mo�na zmieni� np.cz�owiek przed umieszczeniem w oboziekoncentracyjnym mia� taki temperament, ale g�odówka zmieni�a tego cz�owieka.Na pewno do�wiadczenia �yciowe maj� wp�yw na zmiany reagowania cz�owieka , aleczy na tyle aby zmieni� jego temperament ? Choroba np.anoreksja potrafizmieni� ca�o�� funkcjonowania ludzkiego.Kretschmer zaprojektowa� pewne ^echyfizyczne z punktu widzenia 4 typów budowy fizycznej i ��czy� z ka�dym z nichpewne cechy osobowo�ci.Sheldon odkry� zwi�zek pomi�dzy okre�lonymi przez niegocechami fizycznymi a diagnoz� psychiatryczn� i poda� liczne dowody na to , �eistnieje zwi�zek mi�dzy typem konstytucjonalnym budowy cia�a a sk�onno�ci� dopewnych rodzajów , form organicznych.Po��czy� on chorych psychicznie ,zapadaj�cych na ró�ne jednostki chorobowe z typem budowy cia�a.Beatriche Reit- autorka zajmuj�ca si� zagadnieniem osób niepe�nosprawnych, zainteresowanateori� Sheldona ( dotycz�c� problemu powi�za� fizycznego inwalidztwa zosobowo�ci� ) , dosz�a do wniosku , �e je�li prawd� jest, �e pewne typyinwalidztwa wrodzonego lub nabytego ��cz� si� z poszczególnymi somatotypami, toistnieje zwi�zek mi�dzy fizycznym inwalidztwem a osobowo�ci�.Za pomoc� stosowanej do badania inwalidztwa techniki pomiarowej ( wzroku ,s�uchu ) nie da si� na podstawie kryteriów osobowo�ci rozró�ni� poszczególnychgrup inwalidów.Jedynie co si� da , to stwierdzi� , �e istniej�ca w tymzakresie zbie�no�� pomi�dzy badanymi grupami istnieje , gdy chodzi o fizyczneinwalidztwo i cechy osobowo�ci.�W swojej ksi��ce pt.� Osobowo�� m�odzie�y niepe�nosprawnej z zaburzeniami-wzroku , s�uchu , ruchu i mowy " te problemy dotycz�ce inwalidztwa sta�y si�bliskie.Jednym z problemów tej ksi��ki jest - ró�nice w zakresieposzczególnych cech osobowo�ci pomi�dzy jednym rodzajem inwalidztwa a drugim ,np.niewidomymi a g�uchymi.Zosta�y przebadane 4 rodzaje inwalidztwa : g�uchota , niewidomi, osoby zdysfunkcj� narz�dów mchu i j�kaj�cy si�.Za�o�e� w tym badaniu by�o kilka :czy pomi�dzy tymi rodzajami inwalidztwa istniej� ró�nice w ró�nych zakresach,czy istniej � ró�nice pomi�dzy inwalidztwem wrodzonym a nabytym , czy istniej�jakie� cechy wspólne dla tych czterech rodzajów inwalidztwa i jak one si� maj �w stosunku do grupy kontrolnej ?W ksi��ce pt.� Elementy higieny psychicznej w pracy z m�odzie��niepe�nosprawn� " autor przedstawia co robi� , aby jako� tym ludziom pomóc ,aby stali si� pe�noprawnymi obywatelami spo�ecze�stwa.Podawane s� techniki imetody relaksacji kszta�tuj�ce osobowo�� dojrza��! niedojrza��.Za pomoc� stosowanej do pomiaru inwalidztwa techniki pomiarowej trudno jestrozró�ni� poszczególne grupy inwalidów , jedynie co da si� stwierdzi� , to �eistnieje w tym zakresie zbie�no�� mi�dzy badanymi grupami.Elementy wspólne dlawszystkich rodzajów inwalidztwa mówi�, i� jest w nich syndrom osobowo�ci ludziniepe�nosprawnych.Na potwierdzenie istnienia tego syndromu Beatriche Reitpowiada � próbowanie ludzi pod wzgl�dem inwalidztwa fizycznego na tej zasadzienie stanowi nic wi�cej tylko klasyfikacj� o znaczeniu diagnostycznym , dlasnucia wniosków na temat osobowo�ci ".To , �e s� zablokowane pewne potrzeby utych ludzi, to nie ulega w�tpliwo�ci.Blokowana potrzeba czy u nas , jako ludzizdrowych czy u innej osoby rodzi frustracj� ; to je�li u nas ta frustracja si�pojawia to u inwalidów to si� jeszcze bardziej nasila [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony