Bogdanowicz M. O dysleksji

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ta rozwini�ta posta�pisma lustrzanego jest ju� efektem treningu, a nie tylkonaturalnymetapem rozwoju czynno�ci pisania.W wypadku pojawienia si� obja-wów pisma lustrzanego nale�y zastanowi� si� lub zasi�gn�� poradyspecjalisty, o jakie zjawisko tu chodzi i jakie jest jegouwarunkowanie.W ka�dym z tych przypadków inne powinno by� post�powanie wobecdziecka.23.Czy mylenie prawej i lewej r�ki, buta, strony ciata ikierunku jestzwi�zane z dysleksj�?Jest wyrazem nieprawid�owej orientacji w lewej i prawej stronieschematu w�asnego cia�a i przestrzeni.W wieku przedszkolnym jestobjawem 'normalnej niedojrza�o�ci", je�li za� przetrwa do wiekuszkol-nego, mo�e by� jedn� z przyczyn trudno�ci w czytaniu i pisaniu.24.Czy takie objawy jak l�ki nocne, moczenie nocne, j�kanie, bólebrzucha, wymioty, bóle g�owy mog� mie� co� wspólnego z dysleksj�?Je�eli wymienione objawy wyst�pity z chwil� podj�cia nauki szkol-nej lub te� pojawienia si� niepowodze� szkolnych, natomiast znikaj�wokresie wakacji, mo�emy przypuszcza�, �e s� przejawem wtórnychzaburze� o charakterze nerwicowym, nawarstwionych na pierwotnezaburzenia funkcji percepcyjno-motorycznych.S� bezpo�rednim skut-kiem stresu wywo�anego niepowodzeniami szkolnymi.Te wtórnezaburzenia o charakterze psychosomatycznym s� niestety bardzocz�ste u dzieci dyslektycznych.Trudno je zlikwidowa� bezusuni�cia 4ich podstawowej przyczyny, czyli trudno�ci szkolnych i ichuwarunko-wa�.i77.IX.PROFILAKTYKA1.W jakim wieku ujawnia si� dysleksja i od kiedy mo�na rozpocz��oddzia�ywania profilaktyczne?Odk�d do programu dydaktycznego klas "0',znajduj�cych si� wobr�bie szkó� i przedszkoli wprowadzono nauk� czytania, 'trudno�ciszkolne" mog� zacz�� si� ju� w wieku przedszkolnym, tzn.przedpodj�ciem obowi�zku szkolnego.Wielu nauczycieli i rodziców uwa�a,�e sze�ciolatek jest jeszcze 'malym dzieckiem', jego trudno�ci s�czym� naturalnym i dziecko z nich 'samo wyro�nie'.W tych wypad-kach objawy trudno�ci w czytaniu dopiero w klasie drugiej idalszychuznane zostan� za co� 'nienormalnego', wymagaj�cego interwencji.W pocz�tkowym etapie nauki dziecko mo�e maskowa� swoje trudno-�ci ucz�c si� na pami�� tekstów, które powinno odczytywa�.Dobre ibardzo dobre wypowiedzi ustne równie� mog� odwraca� uwag�nauczyciela od jego trudno�ci w pracach pisemnych i w czytaniu.Specyficzne b��dy w pisaniu nauczyciele cz�sto traktuj� jako 'dziw-ne', wyja�niaj� je 'roztrzepaniem', brakiem samokontroli.Tak wi�czdarza si�, �e dysleksj� odkrywa si� pod koniec szkoty podstawowej,jakkolwiek towarzyszy�a ona dziecku od pocz�tku nauki szkolnej.Dzia�ania profilaktyczne nale�y wi�c rozpocz�� jak najwcze�niej.Jesz-cze przed rozpocz�ciem nauki czytania, gdy widzimy, �e dziecko niejest dojrzate do podj�cia nauki szkolnej.A ju� na pewno w klasie'0",gdy brak gotowo�ci do czytania daje o sobie zna� nasilonymitrudno-�ciami w opanowaniu tej umiej�tno�ci w porównaniu z innymi dzie�miw grupie, których trudno�ci s� niewspófmiernie mniejsze.2.Jak wcze�nie mo�na przewidzie�, �e dziecko b�dzie mia�otrudno�ci w czytaniu i pisaniu?Trudno�ci te (dysleksja, dysortografia i dysgrafia) wyst�puj� oczy-wi�cie dopiero po rozpocz�ciu nauki czytania i pisania, a pewno�ciwtym wzgl�dzie nabieramy po wst�pnym okresie nauczania, gdy okazu-j� si� uporczywe i nie znikaj� pod wptywem zwyk�ych zabiegówpedagogicznych i dodatkowej pomocy w nauce.Jednak�e dzieci temo�na ju� wcze�niej dostrze�, poniewa� ju� w okresie przedszkolnym,a nawet poniemowl�cym wykazuj� opó�nienie w rozwoju mowy, wieletrudno�ci w wykonywaniu czynno�ci ruchowych, samoobs�ugowych,zabaw dydaktycznych.Osobie znaj�cej problem nie jest trudno wgrupie przedszkolnej dostrzec dziecko, które mo�na by nazwa�"dziec-kiem ryzyka dysleksji".3.W jakich przypadkach mo�emy przypuszcza�, �e nasze dzieckojest "dzieckiem ryzyka dysleksji"?Jest prawdopodobne, �e nasze dziecko mo�e mie� trudno�ci wnauce czytania i pisania w okresie szkolnym, je�eli w wiekuponiemow-l�cym i przedszkolnym ma trudno�ci w czynno�ciach i zabawach,które wi�� si� z mow�, spostrzeganiem s�uchowym i wzrokowym,motoryk�, lateralizacj�."Dzieckiem ryzyka dysleksji' jest te� ka�dedziecko pochodz�ce z nieprawid�owej ci��y i porodu oraz z rodziny,gdzie wyst�powa�y przypadki opó�nienia rozwoju mowy, lewor�cz-no�� i dysleksja rozwojowa.Do objawów, które zapowiadaj� trudno�ci w czytaniu i pisaniunale�� objawy opó�nienia rozwoju psychoruchowego, jakie szczegó-�owo wymieniono w poprzednim rozdziale (por.rozdz.VIII).Zaburzenia mowy we wczesnym dzieci�stwie przejawiaj� si� wol-niejszym tempem rozwoju mowy czynnej (pierwsze wyrazy pojawiaj�si� w drugim roku �ycia, proste zdania w trzecim, dtugo utrzymujesi�niepoprawna wymowa), dziecko ma wady wymowy lub pomimo popra-wnej wymowy ma trudno�ci z wypowiadaniem d�u�szych i z�o�onychwyrazów.Z opó�nieniem rozwoju mowy wi�� si� te� trudno�cij�zykowe, które objawiaj� si� zniekszta�caniem nazw, trudno�ciamizapami�tywania nazw i d�u�szych sekwencji s�ownych lub serii nazw(np.nazw dni tygodnia, miesi�cy), myleniem nazw zbli�onychfonety-cznie, u�ywaniem nieprawidtowych przedrostków, przyimków, zbytd�ugim utrzymywaniem si� w mowie dziecka agramatyzmów i neologi-zmów.Opó�nienie rozwoju percepcji i pami�ci s�uchowej przejawia si� np.trudno�ciami w zapami�tywaniu piosenek, wierszyków, w odtwarzaniurytmu, w zabawach wymagaj�cych zapami�tania d�u�szych sekwencji,zrozumienia d�u�szych i z�o�onych polece� s�ownych, sk�adania irozk�adania s�ów na sylaby i g�oski.Opó�nienie w rozwoju percepcji i pami�ci wzrokowej daje zna� osobie np.nieporadno�ci� w rysowaniu (rysunki tre�ciowo bogate,leczbardzo ubogie i prymitywne graficznie), trudno�ciami w budowaniuzklocków, uk�adaniu obrazków, dostrzeganiu szczegó�ów ró�ni�cychobrazki.Zaburzenia motoryki objawiaj� si� trudno�ciami w opanowaniuczynno�ci samoobs�ugowych (mycie, samodzielne jedzenie, ubieraniesi�, zapinanie guzików i wi�zanie sznurowade�) i czynno�ci grafomoto-rycznych (dziecko nie lubi rysowa�, rysuje nieporadnie).Dzieckoma�osprawne ruchowo s�abo biega, d�ugo uczy si� je�dzi� na rowerze itp.Opó�nienie kszta�towania si� lateralizacji przejawia si� obur�czno-�ci� (dziecko do ko�ca okresu przedszkolnego u�ywa na zmian� razlewej; raz prawej r�ki).Opó�nienie rozwoju orientacji w schemacie cia�a i przestrzeniprzejawia si� trudno�ciami w odró�nianiu prawej i lewej r�ki, oka,nogi(w 6 r.�.), we wskazaniu np.okna na prawo, drzwi na lewo itp.,(w 7 r.�.) oraz myleniem nazw kierunków przestrzeni (nad, pod, przeditp.).Wyst�powanie tych i podobnych objawów powinno by� sygna�emkonieczno�ci pracy z dzieckiem w kierunku wspomagania rozwojudziecka, stymulowania funkcji, których rozwój jest opó�niony.Dzieci tepowinny nadrobi� swoje 'zaleg�o�ci" przed pój�ciem do szko�y, bo wszkole b�d� one przyczyn� trudno�ci w czytaniu i pisaniu oraz "kar"wpostaci niedostatecznych ocen.4.Czy mo�na zapobiec dysleksji?Je�eli dziecko "ryzyka dysleksji" obejmiemy opiek� mo�liwie jaknajwcze�niej, zapewniaj�c mu pomoc logopedyczn� i pedagogiczn�,ukierunkowan� na stymulacj� rozwoju nieprawidtowo rozwijaj�cychsi� funkcji, w niektórych wypadkach mo�emy spowodowa� ca�kowitezlikwidowanie tych opó�nie� i unikni�cie trudno�ci szkolnych.Winnych mo�emy zmniejszy� nasilenie trudno�ci szkolnych.Tak wi�cwiek przedszkolny jest szczególnie wa�nym okresem rozwoju tychdzieci, a celem oddziatywa� powinro by� udzielenie wszechstronnejpomocy dziecku, aby osi�gn�lo gotowo�� do nauki czytania i pisaniaprzed pój�ciem do szko�y [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony