[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Czasem rezygnuje z opowiadania na rzecz dramatycznego kszta³towania œwiata.St¹d podmiotowa postawa bohatera lub narratora dominuje nad fabu³¹.Akcja toczy siê w XIV w.Alf Walter by³ Litwinem.Zosta³ porwany i wychowanyprzez mistrza krzy¿ackiego Winrycha von Kniprode.Pewien litewski wajdelotabudzi w nim mi³oœæ do ojczyzny.Przechodzi na stronê litewsk¹, ¿eni siê z córk¹Kiejstuta, Aldon¹.Wstêpuje na drogê zdrady.Zosta³ giermkiem KonradaWallenroda.Po jego œmierci podszy³ siê pod niego i zosta³ Wielkim Mistrzemkrzy¿ackim.Sprowokowa³ wojnê z Litw¹ i celowo prowadzi³ j¹ niedbale.Tajnytrybuna³ zdemaskowa³ jego zdradê.Konrad pope³ni³ samobójstwo.Powody :œwiadomoœæ tragizmu w³asnego losu,wyrzeczenie siê w³asnego ¿ycia i zbawienia, bo zdrajca nie mo¿e istnieæ i niemo¿e byæ zbawiony.Halban nie pope³nia samobójstwa, pozostaje by opisaæ czyny bohatera.Halban toszatan nasycaj¹cy duszê Wallenroda ide¹ szatañsk¹.Tragizm wyra¿a siê w :konflikcie pomiêdzy mi³oœci¹ do ojczyzny a etyk¹ rycersk¹,determinacji historycznej,Rola poety.Ma wyraŸny rodowód biblijny.W kulturze ¿ydowskiej wykszta³ca siê ¿ycienarodowe, które pozwala im zachowaæ w³asn¹ to¿samoœæ narodow¹.Poeta powinienbyæ wieszczem, prorokiem który moc¹ ducha i s³owem przewodzi ludowi.Mazast¹piæ zniewolonej spo³ecznoœci przywódców politycznych.Poezjê narodow¹nazywa poeta "wieœci¹ gminn¹" i "ark¹ przymierza".Arka przymierza stoi nastra¿y "pami¹tek koœcio³a" - koœció³ to œwi¹tynia, tradycja, a tak¿e wspólnota,istota wiêzi zbiorowej.Kultura jêzykowa trwalsza jest od kultury materialnej.Poezja powinna budziæ poczucie wspólnoty narodowej.Wymowa "Konrada Wallenroda"Autor za pomoc¹ historii przedstawia swoj¹ wspó³czesnoœæ.Romantycy odczytalidzie³o jako wezwanie do walki narodowowyzwoleñczej.Idea zawarta w "KonradzieWallenrodzie" zmaterializowa³a siê w powstaniu listopadowym.Nieco póŸniejzaczêto dostrzegaæ problem tragizmu.Jego Ÿród³em jest próba po³¹czeniamaterializmu z chrystianizmem dokonuj¹ca siê w ¿yciu bohatera.Jest toprzedstawienie sytuacji duchowej m³odych ¿o³nierzy Królestwa.Adam Mickiewicz "Dziady czêœæ III"Dziady drezdeñskie zosta³y napisane wiosn¹ 1832 roku pod wra¿eniem klêskipowstania listopadowego.Dotyka dylematów narodowego sumienia.Osnow¹ by³ywydarzenia historyczne.Mickiewicz nie uczestniczy³ w powstaniu, wiêc nie pisa³o nim bezpoœrednio.Autor ukaza³ proces filomacki 1823-4.Poeta wyolbrzymiazakres tych wydarzeñ i uogólnia ich sens.Cierpienie m³odzie¿y wileñskiej masiê staæ obrazem i symbolem cierpienia ca³ego narodu.Próba rozwa¿enia istotyhistorycznego przeznaczenia Polaków.Dramat Mickiewicza dotyka najg³êbszychtajemnic narodowego losu.Cechy dramatu romantycznego:oryginalny romantyczny gatunek literacki,powstaje w twórczoœci po upadku powstania,literacka przestrzeñ dyskusji o losie narodu, sensie jego cierpienia,przeznaczenia,odrzucenie antycznej tradycji literackiej,brak zasady decorum i trzech jednoœci,brak formalnego podzia³u dramatu antycznego,inspiracja misterium i Szekspirem,autentyzm,historyzm,charakter historiozoficzny,biografizm,synkretyzm rodzajowy i gatunkowy,dwuplanowoœæ akcji - plan ziemski i nadprzyrodzony.Kompozycja dramatu romantycznego.Kontrast.postaci (ksi¹dz Piotr - Konrad, Szatan - Ewa),scen (widzenie Ewy - sen Senatora),barwy (czerni i bieli),planu scen zbiorowych (towarzystwo stolikowe i stoj¹ce przy drzwiach),LuŸna, fragmentaryczna i otwarta.Obrzêdowoœæ, ludowoœæ.Indywidualizacja jêzyka postaci.Mieszanie wznios³oœci z grotesk¹.Interpretacja prologu.Ka¿dy element struktury dramatu jest noœnikiem g³Ã³wnej treœci utworu.Strukturaczasowa ma charakter obrzêdowy, od cierpienia i œmierci do zmartwychwstania.Miejsce akcji prologu i sceny pierwszej - klasztor Bazylianów zamieniony nawiêzienie stanowe - desakralizacja miejsca œwiêtego.Cierpienie ma charaktermistyczny.Wymowa prologu.Walka o duszê wiêŸnia.Jej wynik okreœli ca³e ¿ycie bohatera.Anio³owiewyprosili aby bohater trafi³ do wiêzienia.Ma tam doznaæ oczyszczeniaduchowego, pokuty.Kreœli na œcianie :Bogu najlepszemu Najwy¿szemuGustaw zmar³ 1823, 1 listopadaTu narodzi³ siê Konrad 1823, 1 listopadaS³owa s¹ symbolem jego przemiany duchowej.Umiera romantyczny kochanek, rodzisiê romantyczny bojownik sprawy narodowej.Duch komentuje sytuacjê bohatera -osi¹ga on ogromn¹ si³ê duchow¹ w czasie tej przemiany.Nie wiadomo czy bêdzieŸród³em dobra czy z³a.Bohaterowie sceny pierwszej.Jakub Jagie³³o - filareta, póŸniej nauczyciel gimnazjum w S³upsku.Adolf Januszkiewicz - student uniwersytetu wileñskiego, nie nale¿y do ¿adnegozwi¹zku.Uwolniony ze œledztwa, bierze udzia³ w powstaniu, zes³any na Sybir.¯egota - Ignacy Domeyko - filomata, nie skazany.Po powstaniu emigrowa³ doFrancji.Konrad.Ksi¹dz Lwowicz - pijar, filareta, wychodzi na wolnoœæ.Interpretacja sceny wiêziennej.Cechuje j¹ szczególny autentyzm - autor przedstawia autentyczne postaciem³odzie¿y wileñskiej.Akcja dzieje siê w Wigiliê.Stra¿nik pozwoli³ wiêŸniomspotkaæ siê w celi Konrada.Z pocz¹tku rozmawiaj¹ o swojej sytuacji, oprzeœladowaniach, o tym, ¿e s¹ torturowani i g³odzeni.Tomasz Zan uwa¿a, ¿espowodowane to jest tym, ¿e Nowosilcow utraci³ w oczach cara ³askê, a terazchce j¹ odzyskaæ.Centralnym obrazem martyrologii m³odzie¿y jest opowiadanieJana Sobolewskiego.By³ œwiadkiem wyprowadzania wiêŸniów do kibitek - wozówwiêziennych.Autor podkreœla mêczeñstwo wiêŸniów, niewinnoœæ ich ofiary,wskazuje na heroiczn¹ postawê Janczewskiego.Ze szczególn¹ ekspresj¹ opisujepostaæ Wasilewskiego, którego musiano zanieœæ do kibitki - przypomina w opisieChrystusa zdjêtego z krzy¿a.Fragment zawiera istotne refleksje autoradotycz¹ce cierpienia - jest ono Ÿród³em rozwoju ludzkiego ducha.Obrazmêczeñstwa ³¹czy poeta paralelnie z obrazem odprawianej w koœciele mszy - jestto sugestia, ¿e dokonuj¹ce siê wydarzenia stanowi¹ cz¹stkê tego aktu, którypodczas mszy dokonuje siê w koœciele - aktu ofiary Pañskiej.Z tym obrazempowi¹zana jest kwestia Tomasza Zana, który postanowi³ przej¹æ wszystkie winy nasiebie by uratowaæ czêœæ wspó³towarzyszy.¯egota by podtrzymaæ wszystkich naduchu opowiada bajkê Goreckiego - wyra¿a ona przekonanie o nieuniknionymtriumfie dobra nad z³em.Odpowiada na to Jankowski pieœni¹ bluŸniercz¹, wktórej oskar¿a Jezusa i Maryjê o brak wspó³czucia dla cierpi¹cych (przysz³yzdrajca i funkcjonariusz policji carskiej).Konrad nie pozwala bluŸniæ imieniuMaryi.Po krótkiej kwestii mówi¹cej o przygodach ¿o³nierskich rozpoczyna siêswoista zmiana nastroju - poczucie ofiary ustêpuje ¿¹dzy zemsty.Pieœñ Feliksamówi o zabiciu cara.Pieœñ Konrada jest pogañska z motywem wampiryzuj¹cym -poezja romantyczna przemienia m³odych ludzi w bezwzglêdnych mœcicieli sprawynarodowej.W motywach wampiryzuj¹cych odnajdywa³a artykulacjê dwoistoœækondycji i losu narodowego Polaków, którzy ³¹cz¹ w sobie sielskoœæ zrycerskoœci¹, ale musz¹ zdobyæ siê wskutek historycznych wypadków nabezwzglêdn¹, przekraczaj¹c¹ normy etyczne, walkê o dobro ojczyzny.Scenê Izamyka tzw
[ Pobierz całość w formacie PDF ]