Jaspers K. Nietzsche a Chrzescijanstwo (3)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.I cho�nie nast�puje skok ku transcendencji, to przecie� jego czysta mo�liwo�� rodziwielkiego, rze�telnego duchowo-ascetycznego badacza.2.�wiat w swej bezdenno�ci z powodu braku sensu staje si� nie do zniesienia.Je�li �wiadomo�� bezsen�sowno�ci zezwala jeszcze przez jaki� czas na owoba�danie, które [post�puje] w niesko�czono��, podsycane zrodzonym w przesz�o�cip�dem do prawdy, to stano�wi to jedynie stadium przej�ciowe.W obliczuurzeczywistnionej bezbo�no�ci ustaje w ko�cu tak�e zaintere�sowanie prawd�.Rozczarowanie i brak oparcia popy�chaj� do nihilizmu.W ko�cu nawetzainteresowanie materialn� stron� �ycia, które na razie jeszcze istnie�je, samoz siebie ju� daleko mi� zaprowadzi.3.To niezno�ne [poczucie] braku podstawy rodzi w cz�owieku pragnienie oparcia.W miejsce w�a�ciwego zainteresowania prawd� wyst�puje skostnienie(Ver-festigung) zapatrywa�, wyobra�e�, twierdze�, które przedstawiaj� si� jakorezultat nauki.Faktycznie po�rzucaj�c nauk� ��da si� od miej tego, czego nigdynie mog�aby spe�ni�.Swiat-maszyna, uznawany w nauce mechanistycznej;�wiat-wszech�ycie uznawany w bio�logii; na gruncie tego, ka�dorazowo [pojawiasi�] sze�reg nienaruszalnych twierdze�, które szerz� si� do�k�adnie tak samo,jak wcze�niej dogmatyczne twier�dzenia wiary � staje si� to tre�ci� nauki,która, przy�j�ta z góry, ju� istniej�ca, teraz jeszcze tylko ilustro�wanado�wiadczeniami, w�a�ciwie ju� si� nie rozsze�rza i 'nie posuwa naprzód;jeszcze tylko dziennikarska publicystyka mo�e nada� jej odmienn� form�.Nietzsche post�puje wszystkimi tymi drogami.Idzie nawet drog� skostnienia wprzes�dzie inaukowym po�j��, które powsta�y w nauce, wtedy, gdy zapomina o tym,co w innych miejscach rozwin�� jako sens i me�tod� nauki; w zapomnieniu tyms�dzi wówczas, i� mo��e co� wyrazi� za pomoc� fizjologicznych,pozytywis�tycznych frazesów.,,Lekarz mówi "nieuleczalne", filo�log �oszustwo�"� to by�a tylko jedna z owych nie�zliczonych wypowiedzi Nietzschego, które �cho� mo�g� by� prawdziwe w odniesieniu do wynaturze� i de�generacji wszystkichreligii � w konkretnym przy�padku, u Nietzschego, ka�dy lekarz i ka�dy filolog,który nie oddala si� od nauki, musi uzna� nie tylko za przesad�, ale wr�cz zafa�sz.W my�leniu Nietzschego istotne jest dla nas to, �e swoje w�asne pragnienieprawdy pojmuje on jako osta�teczny rezultat moralno�ci chrze�cija�skiej, �eznalaz� najczystsze sformu�owania dla wyra�enia istoty nauki i jej metod, �epost�powa� dalej wszystkimi drogami nauki, która pozbawiona odniesienia do Bogasta�a si� ja�owa, �e do ataku na chrze�cija�stwo wykorzysta� w znacznej mierzekategorie, które powsta�y w wyni�ku wypaczonego zabsolutyzowania nauki.Alezako�czenie jego ruchu my�li zdaje si� na moment by� za�przeczeniem sensunauki i prawdy w ogóle.Zoba�czymy zaraz, dok�d go to zaprowadzi�o.Zestawienie: Pytanie dok�d?Oddaj�c si� wizji dziejów Nietzsche pos�uszny by� chrze�cija�skiemu �ród�u, aleod razu zagubi� tre�ci chrze�cija�skie, poniewa� dzieje te 'nie oznacza�y ju�dla niego mowy bosko�ci, lecz wspiera�y si� same na sobie.Podobnie zagubi�ysi� te� chrze�cija�skie tre�ci w podstawowej idei ,, nieudanego (Verfehltheit)cz�owieka", gdy� tak poj�ty cz�owiek nie by� ju� w �a�den sposób powi�zany zbosko�ci�, a bezwarunkowa prawdziwo�� nie by�a ju� uzasadniona prawd� bosko�cijako jej wymaganiem.Przeto sam Nietzsche odrzuca� ka�dorazowo to, copocz�tkowo tak nami�tnie chwy�ta�: jedno�� dziejów, obraz nieudanego cz�owieka,praw�d�: nast�powa�o to u niego [na zasadzie] wci�� powta�rzanego odchodzenia ipowracania.A wi�c je�li przekazy chrze�cija�skie stanowi� dla Nietzschego inspiracj�, toprzecie� nie tego rodzaju, �e droga do naprawienia chrze�cija�stwa sta�aby dla�otworem tylko przez chwil�.Pytaj�c � gdy ju� wydaje si� nic nie ostawa� � o jego drog�: �dok�d?", s�yszymyu podstaw ca�ego tego my�lenia wzajemnie ze sob� powi�zane odpo�wiedzi.Pierwsz� odpowied� stanowi ju� dokonanie najstraszniejszej negacji jako takiej:zaprzeczenie ca�ej moral�no�ci i ca�ej prawdzie, które samo siebie pojmuje jakonast�pstwo moralno�ci i prawdziwo�ci chrze�cija�skiej, ale teraz przegl�da si�w swej bezdenno�ci.Nietzsche wyra�a to niejednokrotnie z niedo�cignion�drastyczno�ci�:�Krytyka moralno�ci jest wysokim stopniem moral�no�ci" (XI, 35).Poniewa� �samopoczucie prawdy" jest ,,jednym z najpot�niejszych wykwitów poczuciamo�ralnego" (XI, 35), to z jego pomoc� moralno�� ,,za�o��y�a sobie sama sznurwokó� szyi, który mo�e j� udu�si� � samobójstwo moralno�ci jest jej w�asnymnie�uniknionym wymaganiem" (XII, 84).Zw�tpienie we wszelk� prawd� jest samoaktem prawdziwo�ci [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony