Odbudowanie Państwa Roman Dmowski cz.II

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Takierozumowanie t�umaczy dwuznaczne o�wiadczenia starego rz�du rosyjskiego wprzedmiocie przysz�o�ci Polski i jego upart� obron� teorii, �e kwestia polskajest wewn�trzn� spraw� rosyjsk�.Deklaracje rosyjskie sta�y si� bardziejliberalne dopiero po zaj�ciu Polski przez armie niemieck� i austriack�, kiedyrz�d straci� nadziej� odwojowania tego kraju dla imperium.Wielki krok naprzód w rozstrzygni�ciu trudnej kwestii rosyjsko-polskiej zosta�zrobiony przez rewolucj� w Rosji.Nowy rz�d rosyjski uzna� konieczno��ustanowienia niepodleg�ego pa�stwa polskiego.Pozostaje teraz kwestia granicy mi�dzy Rosj� a Polsk�.Kwestia ta przedstawiawielkie trudno�ci.S� Polacy, którzy broni� prawa Polski do jej granichistorycznych na wschodzie; to by oznacza�o posiadanie ca�ego obszaru Litwy,Wo�ynia, Podola i Ukrainy a� do Dniepru.Natomiast niektórzy Rosjanie,opieraj�cy swe pretensje na fa�szywej statystyce i na fa�szywych teoriach,chcieliby przeprowadzi� lini� demarkacyjn� poprzez terytorium samego KrólestwaPolskiego.Nie zdaj� sobie oni sprawy z tego, �e po cofni�ciu si� armiirosyjskiej na jej obecn� pozycj� na froncie wschodnim krótki okres ichnieobecno�ci okaza� si� wystarczaj�cy do zmiecenia wszelkiego �ladu wp�ywurosyjskiego na ca�ym obszarze na zachód od linii bojowej.Wp�yw ten opiera� si�wy��cznie na ustawach przeciwpolskich i na terrorze w�adz rosyjskich.Rozstrzygni�cie kwestii granicznej mi�dzy Rosj� a Polsk�, sprawiedliwe idogodne dla obu narodów, nie mo�e by� osi�gni�te ani przez oparcie si� nazasadzie historycznej wysuwanej przez pewnych Polaków, ani drog�zado��uczynienia pretensjom chciwych nacjonalistów rosyjskich.Znaczna cz��Polski historycznej musi pozosta� poza granicami pa�stwa polskiego, którejednak�e musi obejmowa� te prowincje, gdzie zachodnia (polska) cywilizacjazapu�ci�a g��bokie korzenie, gdzie odsetek Polaków jest bardzo znaczny, lubgdzie wi�kszo�� ludno�ci jest katolicka.�adne pa�stwo prócz polskiego nieby�oby zdolne da� tym prowincjom sprawnego zarz�du i zapewni� im post�pu.Je�eli przy kre�leniu granicy wschodniej Polski te warunki b�d� spe�nione,pa�stwo polskie obejmie na pó�nocnym wschodzie ca�y obszar j�zykowy litewski ikraj na po�udnie od niego a� do wschodniego kra�ca Galicji, tj.obecnegubernie: kowie�sk�, wile�sk�, grodzie�sk�, wi�ksz� cz�� mi�skiej i Wo�ynia.Ten sprawiedliwy podzia� obszaru spornego najlepiej odpowiedzia�by potrzebommieszka�ców i by�by najlepszym zabezpieczeniem przyjaznych stosunków pomi�dzyPolsk� a Rosj� w przysz�o�ci.O wiele trudniejsza, a zarazem o wiele wa�niejsza jest kwestia granicy mi�dzyPolsk� a Niemcami.Granica ta by�a przedmiotem wiekowych walk i korzeniezagadnienia tkwi� w odleg�ej przesz�o�ci �redniowiecznej.Rasa niemiecka, nale�y to przypomnie�, w ci�gu swych dziejów podwoi�a swe si�ydrog� podboju nowych obszarów na wschodzie i poch�oni�cia ludów nieniemieckich,g�ównie s�owia�skich.Prusy, najpot�niejsza cz�� sk�adowa dzisiejszychNiemiec, zosta�y zbudowane na ziemi nieniemieckiej.�redniowieczne cesarstwo niemieckie patrzy�o na ziemie wschodnioeuropejskiejako na pole swej nieograniczonej ekspansji, prowadzonej drog� nawracania ipodboju.W tym celu zak�adano marchie wschodnie i osadzano zakony mi�dzyludno�ci� poga�sk�.Podbój niemiecki zosta� jednak�e zatrzymany przez post�ppolityczny ras wschodnioeuropejskich i przez powstanie nowych pa�stwchrze�cija�skich, w�ród których najpot�niejszym by�a Polska.Za�o�one nad Wart�, dop�ywem Odry, i posiadaj�ce swój o�rodek w Poznaniupa�stwo polskie szybko ros�o, rozszerzaj�c si� ku swoim granicom naturalnym,Górom Karpackim i Morzu Ba�tyckiemu i obejmuj�c ca�e dorzecze Wis�y.Ju� w Xstuleciu niemieccy margrafowie Mi�ni i Marchii Pó�nocnej (pó�niejBrandenburgii) zetkn�li si� z pot�g� polsk� i zostali nie tylko zatrzymani wswych post�pach podbojowych, ale odepchni�ci ku zachodowi.Pokojembudziszy�skim (1018, pomi�dzy cesarzem a królem polskim, Boles�awem Chrobrym)granica polska na zachodzie zosta�a ustanowiona na Elbie i na Sali.Królowiepolscy tego okresu walczyli równie� przeciw wojowniczym szczepom na pobrze�uba�tyckim.Na zachód od Wis�y Polska wcieli�a ziemie Pomorzan, szczepubliskiego Polakom; na wschód od Wis�y prowadzi�a dalej walk� z poga�skimiPrusami, szczepem litewskim, do których kraju na pró�no posy�a�a misjonarzy.Doko�czenie wielkiego zadania Polski, zdobycia granicy naturalnej, brzeguba�tyckiego, zosta�o jednak zatrzymane w XII stuleciu przez podzia� Polski nadrobne ksi�stewka zgodnie ze zwyczajem �redniowiecznym.W ci�gu okresu tychpodzia�ów, który trwa� przez dwa stulecia, pot�ga Polski by�a w rozk�adzie iniemczyzna posuwa�a si� naprzód.Polska straci�a swoj� star� ziemi�, �l�sk, narzecz Czech.W nast�pstwie zosta� on wcielony razem z Czechami do CesarstwaNiemieckiego i znaczna jego cz�� uleg�a zniemczeniu; tylko ludno��po�udniowo-wschodniej cz�ci �l�ska pozosta�a polska.Na pobrze�u ba�tyckim,pomi�dzy uj�ciami Wis�y i Niemna, osiad� Zakon teuto�ski, który stopniowowyt�pi� szczep Prusów i zbudowa� twierdz� niemczyzny daleko na pó�nocnymwschodzie.Kiedy Polska w XIV stuleciu zjednoczy�a si� i skonsolidowa�a,znalaz�a si� odci�ta od Ba�tyku, a jej g�ówne zadanie przybra�o posta� walkiprzeciw Krzy�akom.W tej walce osi�gn�a ona zwyci�stwo ju� w po�owie XIVstulecia, ale dopiero po po��czeniu si� z Litw� uda�o jej si� zmia�d�y� pot�g�Zakonu.W bitwie pod Grunwaldem (1410) zjednoczone si�y Polski i Litwyzniszczy�y pot�n� armi� Zakonu teuto�skiego; pó�niej drugi traktat toru�ski wroku 1466 wcieli� na powrót do Polski po�ow� posiad�o�ci krzy�ackich z uj�ciemWis�y i Gda�skiem.Pochód niemczyzny zosta� tym sposobem odepchni�ty i jej post�py na wschodziezatrzymane na trzy stulecia.Ale w ci�gu tych trzech stuleci (1466�1772) nieprzestawa�a istnie�, chocia� oddzielona od w�a�ciwych Niemiec, niemieckatwierdza na pobrze�u ba�tyckim ze swym centrum w Królewcu a.W XVI stuleciu Zakon si� sekularyzowa�, a jego terytorium sta�o si� Ksi�stwemPruskim, wasalem Polski [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony