[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Bruno Schulz ("Sklepy cynamonowe"):Opowiadania Schulza pe³ne s¹baœniowej, onirycznej atmosfery - obrazów zpodœwiadomoœci i wyobraŸni cz³owieka.To niby opis miasta z dzieciñstwa, alejak¿e inny od realistycznych fotografii, wyzwalaj¹cy mityczn¹rzeczywistoœæ,pe³n¹ symboli.Jest tu obraz miasta, mit ojca, motyw dojrzewania, têsknota zaegzotyk¹ doros³oœci, filozoficzne poszukiwanie prawdy o cz³owieku.Akcja spe³nia tu rolê drugorzêdn¹, prozê Schulza zaliczamy do awangardowychpomys³Ã³w miêdzywojnia.Jej konstrukcja i interpretacja wymaga technikpsychoanalizy, odczytania symboli i surrealistycznej poetyckiej kreacj iprzestrzeni.Maria D¹browska ("Noce i dnie"):Dzieje mi³oœci i romansu Zenona Ziembiewicza wygl¹daj¹z pozoru na zwyk³y bana³,oparty o trójk¹t: m¹¿-¿ona-kochanka, i to w dodatku schemat: panicz uwodzis³u¿¹c¹ z ludu.Niejest tak - ów romans to pretekst do podjêcia:problematyki spo³ecznej (obraz ziemiañstwa, inteligencji miejskiej, ludu)problematyki moralnej (pytanie o granicê moraln¹, której przekroczyæ nie wolno,o ocenê czynów postaci)problematyki filozo icznej (pytanie: jakimjest cz³owiek czy takimjak postrzegasiebie, czy takimjak widz¹go inni?)problematyka obyczajowa (konformizm bohatera)Chwyt kompozycyjny umieszczenia w pocz¹tku powieœci - jej rozwi¹zania, fina³unieszczêœliwego romansu, pozwala odrzuciæ czytelnicz¹ ciekawoœæ i skupiæ siê naanalizie kolejnych etapów zdarzeñ i przernian w psychice postaci.Jest to zatemfabu³a retrospektywna.Pisarka stosuje te¿ chwyt zderzenia ró¿nych perspektywwidzenia i oceny tych samych osób i zdarzeñ.Witold Gombrowicz ("Ferdydurke"):Opowieœæ o Józiu, któryjako trzydziestoletni mê¿czyzna zostaje sprowadzony do³awy szkolnej i od nowa przemierza szko³ê, pensjê, wieœ -jest w istociefilozoficzn¹rozpraw¹o cz³owieku i kategorii Formy.Józio poszukuje tego, co wcz³owieku prawdziwe, rzeczywiste, a nie narzucone przez spo³eczny schemat.Znajduje: formê, konwencjê, stereotyp.Jest to powieœæ:gra - poszukiwanie autentyzmu , · komedia oœmieszaj¹ca wszelkie wartoœcibunt przeciw Formiesatyra na szko³ê, mieszczañstwo i ziemiañstwo · drwina ze œwiatajakorekwizytorni form.Awangardowa powieœæ Gombrowicza posiada wiele cech powieœci, którawykrystalizuje siê po wojnie i otrzyma nazwê "noveau roman".Jest to m.in.pierwszoosobowa narracja, która przedstawia œwiat widziany oczyma bohatera,poprzez jego poszukiwania i wra¿enia.Pe³no tu absurdu, scen groteskowych,paradoksu i postaci karykaturalnych.Pisana specyficznym "gombrowiczowskim"stylem: przestawienie szyku zdañneologizmy - pupa, gêba, chwyt podgl¹dania i przedrzeŸniania.Stefan ¯eromski ("Przedwioœnie"):Dzieje Cezarego Baryki, który wychowywa³ siê w Baku i tam jako m³ody ch³opakby³ œwiadkiem rewolucji, potem zaœ wróci³ do Polski, by tu rozpocz¹æ doros³e¿ycie - s¹ pretekstem do poruszenia kilku wa¿nych tematów:obraz i si³a rewolucj idyskusja o koncepcjach naprawy Polskidylematy dojrzewania i poszukiwania autorytetów przez m³odego cz³owiekacharakterystyka ró¿nych œrodowisk polskichPowieœæ polityczna.Uwa¿ana jest za najdojrzalsze dzie³o ¯eromskiego.Utrzymanaw tradycyjnej konwencji, trzecioosobowej narracji,jest "przegl¹ dem" kolejnychscen przestrzeni, które spina biografia bohatera.¯eromski operuje tuoszczêdniejszym stylem, lecz wprowadza symbole: s¹nimi np.s³ynne szklane domy,o których marzy³ stary Baryka.Fina³ powieœci wskazuj e na kompozycj ê otwart¹Saga rodzirma - bo s¹ni¹dzieje Bogumi³a i Barbary Niechciców, oraz ich dziecikoñczy siê w momencie wybuchu I wojny œwiatowej (lata 1884-1914).Jak to wpanoramicznym utworze bywa, znajdziemy bogactwo tematów i z³o¿on¹problematykê:psychologiczn¹ (kontrast postaci, psychika Barbary Niechcicowej)patriotyczna (motyw powstania, pracy, obraz polskiego domu)obyczajowaspo³eczna.filozoficznaTradycja sagi rodzinnej siêga XIX wieku, jest to te¿ tzw.powieœæ-rzeka, któraprzedstawia losy postaci przez wiele lat, ogarnia wiele œrodowisk, miejsc,ukazuje przemiany spo³eczno-obyczaj owe.Utrzymana w konwencj i realistycznej,z przezroczyst¹ narracj¹ Kreacja g³Ã³wnych postaci opiera siê na kontraœcie.Zofta Na³cowska ("Granica"):Dzieje mi³oœci i romansu Zenona Ziembiewicza wygl¹daj¹ z pozoru na zwyk³ybana³, oparty o trójk¹t: m¹¿-¿ona-kochanka, i to w dodatku schemat: paniczuwodzi s³u¿¹c¹ z ludu.Nie jest tak - ów romans to pretekst do podjêcia:problematyki spo³ecznej (obraz ziemiañstwa, inteligencji miejskiej, ludu)problematyki moralnej (pytanie o granicê moraln¹, której przekroczyæ nie wolno,o ocenê czynów postaci)problematyki filozoficznej (pytanie: jakimjest cz³owiek - czy takimjakpostrzega siebie, czy takimjak widz¹go inni?)problematyka obyczajowa (konformizm bohatera)Chwyt kompozycyjny umieszczenia w pocz¹tku powieœci -jej rozwi¹zania, fina³unieszczêœliwego romansu, pozwala odrzuciæ czytelnicz¹ ciekawoœæ i skupiæ siê naanalizie kolejnych etapów zdarzeñ i przemian w psychice postaci.Jest to zatemfabu³a retrospektywna.Pisarka stosuje te¿ chwyt zderzenia ró¿nych perspektywwidzenia i oceny tych samych osób i zdarzeñ.goldpm@polbox.com
[ Pobierz całość w formacie PDF ]