Roman Dmowski Upadek myli konserwatywnej w Polsce

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.I to by� b��d o wielewi�kszy, ni� "memoria� 23-ch".Natomiast utrwali�a si� i pog��bi�a w tej grupie dziwna psychika delektowaniasi� niepopularno�ci�, szukania w niej dla siebie dowodu swojej wy�szo�ci, swegoniepospolitego rozumu politycznego: spo�ecze�stwo jest g�upie, a wi�c my,których ono nie uznaje, jeste�my m�drzy.�VPOCZ�TKI OKRESU PARLAMENTARNEGOPo manife�cie pa�dziernikowym i zapowiedzi powo�ania ludno�ci do udzia�u wustawodawstwie wyst�pi�y w naszym kraju trzy jawne, wspó�zawodnicz�ce mi�dzysob� o wp�yw ugrupowania partyjne.Obóz demokratyczno-narodowy zorganizowa� si�jako stronnictwo pod t� sam� nazw�, wch�on�wszy wszak�e wiele �ywio�ów nowych,które przylgn�y do niego w okresie rewolucyjnym.Grupa tzw."ugodowców"wyst�pi�a jako "stronnictwo polityki realnej".Wreszcie �ywio�y "post�powe",nie maj�ce dotychczas wyra�nej fizjonomii politycznej, po��czy�y si� worganizacj� partyjn�, która w nast�pstwie rozbi�a si� na dwie mniejsze grupy:zjednoczenie post�powo-demokratyczne i polsk� parti� post�pow�.Polityczn�fizjonomi� nada� sobie ten obóz przez zaszczepienie programu autonomiiKrólestwa na ogólnym gruncie programu rosyjskich "kadetów".Pomijajmyefemeryczne istnienie "Spójni", b�d�ce usi�owaniem stworzenia czego� w rodzajustronnictwa.bezpartyjnego.Z chwil� ustanowienia Dumy i Rady Pa�stwa zwyboru walka wyborcza, wobec pozostania socjalistów w cieniu, w organizacjachtajnych, mia�a si� mi�dzy tymi trzema grupami rozegra�.Najszcz�liwszym bodaj dla naszej polityki w owym momencie by�oby, gdyby doreprezentacji kraju weszli w powa�nej liczbie ludzie nie nowi w polityce -- botacy zwykle orientowa� si� nie umiej� i g�upstwa robi� -- ale nie zaanga�owaniza bardzo w walki okresu rewolucyjnego, niezale�ni zatem w mo�liwej mierze odpodnieconej atmosfery czasów rewolucyjnych.Walka parlamentarna wymaga spokoju,rozwagi, niezale�no�ci s�du i swobody dzia�ania.Tego atmosfera dobyrewolucyjnej obozom, bior�cym w jej walkach �ywy udzia�, da� nie mog�a.W�a�nie "reali�ci" byli t� grup�, która na walki doby rewolucyjnej patrzy�a zza�o�onymi r�kami, trzyma�a si� od nich z daleka, zachowywa�a siebie naspokojniejsze czasy.Pomimo te� wad organicznych tej grupy, o których mówili�mywy�ej, pomimo jej s�abo�ci, nie mo�na zaprzeczy�, �e mia�a ona w swym �oniepewn� ilo�� ludzi, którym nie obce by�y poj�cia polityczne, którzy posiadalispor�, jak na nasze stosunki, polityczn� kultur�, �e mia�a te� i ludzi, którymwi�cej chodzi�o o kraj, ni� o parti�, jakkolwiek ulegali w swym stronnictwieprzeciwnym wp�ywom.By�oby te� bodaj najlepiej, gdyby wesz�a doprzedstawicielstwa spora liczba ludzi ze stronnictwa polityki realnej, tychw�a�nie, co reprezentowali w nim �ywio� obywatelski, ziemia�ski, wzgl�dniekonserwatywny.Wolni od spu�cizny okresu rewolucyjnego mieliby oni wi�cejswobody we wprowadzeniu parlamentarnej polityki polskiej na drog� praktyczn�,mogliby si� nie kr�powa� has�ami, które w kraju rozbrzmiewa�y szeroko i którymnie od razu przeznaczone by�o zcichn��.Byliby si� oni nie uchronili odpowa�nych b��dów, nieuniknionych wobec psychologii politycznej tego obozu,grozi�oby im wytworzenie g��bokiego przedzia�u mi�dzy krajem a jegoprzedstawicielstwem, ale praktycznie mogliby zrobi� niejedno, co dla innychby�o niemo�liwe.Rozumieli to nawet kierownicy demokracji narodowej, którzystarali si� wówczas doj�� do jakiego� porozumienia z "realistami" i wywrze�wp�yw na swoje stronnictwo, �eby si�.zgodzi�o pewn� ich ilo�� do Dumyprzeprowadzi�.Tym wszak�e d��eniom stan�a na drodze zrozumia�a ca�kiem inaturalna psychologia polityczna chwili.Okaza�o si�, �e "reali�ci" zbytgorliwie pracowali byli na sw� niepopularno��, a�eby to si� na nich niepom�ci�o.Z drugiej strony, obóz post�powy, chocia� licz�cy sporo zwolenników w�ródinteligencji miejskiej, przez swoje doktrynerstwo radykalno-liberalne takdaleko odbieg� od ducha narodu, tak si� przeciwstawi� instynktom masyspo�ecznej, tak zreszt� w dzia�aniu by� nieumiej�tny i organizacyjnieniesprawny, �e mia� s�abe widoki na zwyci�stwo nawet w miastach.Chc�c zawszelk� cen� zwyci�y�, opar� si� na masie �ydowskiej, ale to w�a�nie usun�ood niego nawet t� cz�� polskiego ogó�u, która inaczej by�aby z nim posz�a.Obóz demokratyczno-narodowy swym zachowaniem si� w okresie rewolucyjnym, wktórym z pocz�tku mia� wielkie niepowodzenia, a chwilowo zdawa�o si� nawet, �eby� ca�kiem zabity w opinii, w ko�cu zdoby� takie uznanie w kraju, �e sta� si�absolutnym niemal panem wyborów [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony