[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.,Faszystowski pucz", ,Rzez w Santiago"-krzyczaly naglowki lewicowych (i nie tylko) dziennikow od Moskwy po wschodniewybrzeze Stanow Zjednoczonych.Wscieklosc opinii publicznejskierowala sie przede wszystkim przeciwko spirytus movens zamachu, generalowiAugusto Pinochetowi.Niemal nikt nie zadal sobie trudu (wielu do dniadzisiejszego) przestudiowania glownego motywu, ktory pobudzil general dodzialania.A byl on racjonalny: panstwo pod rzadami Allende stawalo sie ,drugaKuba".Pod jednym przynajmniej wzgledem Chile bylo wyjatkiem wsrod krajow AmerykiLacinskiej.Przez 150 lat, od chwili uzyskania niepodleglosci, w republiceobowiazywal demokratyczny model sprawowania wladzy.Nadrzednosc czynnikow cywilnych nad armia byla respektowana przezzainteresowane strony.Oficerowie - w tym i Pinochet, wojskowy intelektualista,specjalista od artylerii, logistyki, geopolityki, wykladowca Akademii Wojskowejw Santiago - nie mieli ambicji politycznych.Sytuacja ulegla zmianie, gdy 4 wrzesnia 1970 roku Allende glosami socjalistow,komunistow, radykalow i katolickiej lewicy zwyciezyl w wyborach prezydenckich.Co prawda, uzyskal tylko 36 proc.poparcie, ale glosy prawicy uleglyrozproszeniu.Prezydent, czlowiek slaby, kryptokomunista, zaczal przeksztalcac kraj na modlekubanska.Nawiazywal serdeczne stosunki z panstwami socjalistycznymi, tolerowalprzeplyw broni z Kuby dla lewicowych ekstremistow, przeprowadzil zabojcza dlagospodarki reforme rolna, znacjonalizowal przemysl i banki.W szybkim czasie Chile stanelo na progu bankructwa.Dramatycznie spadlaprodukcja, inflacja siegnela 300 proc.rocznie, przed pustymi sklepamiustawialy sie gigantyczne kolejki.Pinochet - od listopada 1972 r de facto dowodca wojsk ladowych - przez dlugiczas lojalnie stal u boku prezydenta.Poczucie legalizmu bylo u niegosilniejsze od instynktowej niecheci do marksistowskich eksperymentow Allende.Wczerwcu i sierpniu 1973r zdlawil nawet dwa antyprezydenckie spiski w wojsku.Impulsem do zmiany postawy generala stala sie uchwalona przez parlamentdeklaracja, w ktorej wiekszosc poslow prawicowych (w marcu 1973 r.Lewicawyraznie przegrala wybory do ciala ustawodawczego) wyrazilo swojeniezadowolenie z powodu zalamania sie porzadku prawnokonstytucyjnego w panstwiei wezwalo wojsko do wyciagniecia odpowiednich konsekwencji.Niewatpliwieprzydawalo to ewentualnemu zamachowi stanu znamion legalnosci.11 wrzesnia 1973r.Armia opuscila koszary.Allende, poinformowany wczesniej oopanowaniu przez marynarzy portu Valparaiso, schronil sie w palacu prezydenckim,La Moneda" w Santiago.Ukonstytuowana junta wojskowa z Pinochetem na czelezaproponowala mu wprawdzie swobody wyjazd z kraju, ale on wybral walke.Uzbrojony w karabin maszynowy - dar od serdecznego przyjaciela, Fidela Castro,zginal lub popelnil samobojstwo w ostrzeliwanym i ostatecznie zbombardowanympalacu.Wojskowi triumfowali i nie chodzilo tu bynajmniej tylko o techniczna stroneoperacji.W koncu opor w skali calego kraju byl raczej slaby.Wazniejszawydawala sie aprobata dla dzialan armii ze strony wiekszosci narodu.Chilijczycy bowiem uznali - wbrew temu, co starala sie wmowic swiatu moskiewskapropaganda - ze Pinochet uratowal kraj przed komunizmem.Podobnie uwazalzreszta sam general, ktory w jednym z wywiadow wyrazil taki oto poglad na tematniebezpieczenstwa knowan marksistow: ,Rzeczywistosc wspolczesna pokazuje, zemarksizm jest nie tylko doktryna zepsuta.Dzisiaj ponadto jest on agresja nasluzbie imperializmu sowieckiego.Ta forma nowoczesnej agresji daje sposobnoscwojny niekonwencjonalnej, w ktorej inwazja terytorium jest zastepowana przezprobe opanowania panstwa od wewnatrz".Prawda jest, ze po zamachu Pinochet twarda reka wymuszal posluch.Wielu ludzimusialo opuscic kraj, wielu sadzono w trybie doraznym, zapadaly wcale licznewyroki smierci.Byly to jednak represje konwencjonalne, bez odcieniatotalitarnego- faszystowskiego czy komunistycznego.Wszelkie dyskusje na tentemat general urywal krotko: ,pierwszym obowiazkiem panstwa jest obrona samegosiebie".Zreszta w latach 80., gdy komunizm przestal byc zagrozeniem, rezim zlagodzilrepresje.W roku 1988 Pinochet w zwiazku z projektem przedluzenia swojejprezydentury, poddal sie demokratycznemu osadowi narodu.Uzyskal 43- procentowepoparcie (niezly rezultat jak na ,faszyste", nieprawdaz?), ale wiekszosc, bycmoze nieco zmeczona wojskowymi, powiedziala ,nie".Dyktator podporzadkowal sie tej decyzji, chociaz wcale nie musial.Dwa latapozniej Chile powrocilo do Demokratyczno - parlamentarnej formy rzadow, wktorej jest miejsce zarowno dla lewicy, jak i Pinocheta.Mysle, ze obiektywnie stary general moze czuc sie zadowolony z ,dziela swojegozycia".25 lat temu uratowal kraj przed dyktatura a la Castro.Jego liberalnapolityka wolnorynkowa, wspierana przez Miltona Friedmana, spowodowalafantastyczny wzrost gospodarczy; Chile jest dzisiaj jednym z najbogatszychpanstw Ameryki Lacinskiej.Takie sa fakty, natomiast gledzenie na tematnieludzkiej dyktatury ,potwora zSantiago" pozostawiam wlasciwym gremiom.Im to naprawde wychodzi najlepiej.,NTO", nr 32, 7-8 lutego 1998WOKOL AKCJI LEGALIZACYJNEJ NARODOWYCH SIL ZBROJNYCH NA EMIGRACJIZamieszkali na Zachodzie zolnierze Narodowych Sil Zbrojnych (NSZ), a dokladnietej czesci, ktora w roku 1944 nie podporzadkowala sie Armii Krajowej, od wielulat zabiegali o uznanie ich organizacji za integralny element Polskich SilZbrojnych czasu wojny.Dopiero jednak w poczatkach lat 80., po niemaltrzydziestoletnich wysilkach roznych komisji powolywanych przez kierowniczegremia NSZ, sprawa legalizacji tej wojskowej organizacji wkroczyla w fazefinalna
[ Pobierz całość w formacie PDF ]