[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.1562Na kolędę, tj.na Nowy Rok, pod pseudonimem Nicolaus Musculus wyszedł z krakowskiej drukarni Macieja Wirzbięty Źwierzyniec, w którym rozmaitych stanów, ludzi, źwirząt i ptaków kształty, przypadki i obyczaje są właśnie [właściwie] opisane.Utwór, dedykowany Janowi Chodkiewiczowi stolnikowi Wielkiego Księstwa Litewskiego, składa się z czterech rozdziałów poprzedzonych personifikowaną rozmową Prywata i Rzeczypospolitej.W tekście znajduje się 280 ilustracji drzeworytowych oraz portret pisarza.W końcowej partii wiersza wstępnego: Do tego, co czytał, znajduje się słynny dwuwiersz: „A.niechaj narodowie wżdy postronni znają, j Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”.1563W wydanym t.r.w Nieświeżu przez Daniela z Łęczycy Katechizmie %borów litewskich przedrukowano kilka pieśni i psalmów Reja.1564W wydanym na początku t.r.anonimowym Proteusie abo Odmieńcu znajduje się w końcowej części, zatytułowanej: Zamknienie do poetów polskich, następująca pochwała pisarza z Nagłowić: „Tym się niziuchno kłaniać mnie się teraz godzi, / Z których zdrojów czyrpają poetowie młodzi./ Tego zacnego pocztu jest sławnym hetmanem / Sławny Rej, godzien iście być i radnym panem./ Przyrodzonym dowcipem wielkiej sławy dostał / I któż przed nim tu w Polszcze kiedy temu sprostał? / Wodza żadnego nie miał, a trefił do skały, / Z której płyną strumienie nieskończonej chwały”.30 listopada Mikołaj Rej wysyła w języku łacińskim list do księcia pruskiego Albrechta.1565Na Nowy Rok w krakowskiej drukarni Macieja Wirzbięty ukazał się tom zatytułowany: Apocalypsis, to jest Dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich, które Janowi świętemu gdy był wygnan prze wyznanie wiary świętej na wysep, który zwano Patmos, przez widzenia i przez anioły rozlicznie zwiastowane były.Utwór dedykowany Mikołajowi Naruszewiczowi „sekretarzowi i sprawcy kancelaryjej Księstwa Litewskiego”, zawiera 85 rozpraw dowolnie komentujących XXII rozdział Objawienia św.Jana.Według życiorysu Trzecieskiego jest to przeróbka dzieła genewskiego teologa Henryka Bullingera: In apocalipsim […] conciones centum, Bazylea 1557.Do druku Reja dołączył dwa wiersze pochwalne Trzecieski, sławiące w panegirycznej formie odwagę intelektualną i piękną polszczyznę autora.W powstałym 18 lipca t.r.(data podpisania przedmowy) Dworzaninie polskim Łukasza Górnickiego (wydanym roku następnego w Krakowie) znajduje się opis towarzyskiego konkursu, na którym zebrani w Prądniku pod Krakowem (miejsce akcji Dworzanina) oceniali wiersze Reja i Kochanowskiego: „Pomnie ja niedawno, kiedy tu na Prądnik przyniesiono było dwoje wiersze, jakoby miały być jedne pana Rejowe, a drugie pana Jana Kochanowskiego; wszyscyśmy je z podziwem wielkim chwalili jako trefne, jako smaczne, jako uczone; potym gdy się odkryło, iż były czyjeś insze, hnet straciły tę cenę i zdały się barzo daleko od dobrych”.W wydanej t.r.księdze Epigramatów dedykowanych Janowi Firlejowi, Andrzej Trzecieski umieszcza wiersz: Do Mikołaja Keja, znakomitego poety sarmackiego, w dzień św.Mikołaja.W utworze tym pisarz z Nagłowić określony jest jako „Najdowcipniejszy z wnuków Lecha”, „Wieszcz”, pełniący w Polsce rolę podobną jak Dante i Petrarka w Italii.1566W krakowskiej drukarni Macieja Wirzbięty ukazuje się trzecie wydanie Postylli.Do wydanego t.r.dzieła Bartłomieja Groickiego: Tytuły Prawa Maydeburskiego, Rej napisał wiersz: Na herb Stanisława Spławskiego kasztelana Krzywińskiego.Jest to jedyny fakt edytorski, w którym autor Żywota Józefa umieścił swoje pełne imię i nazwisko; wszystkie bowiem swe pisma sygnował bądź inicjałami, bądź kryptonimami czy pseudonimami.13 marca Mikołaj Rej jako dziedzic wsi Lipy występuje wśród innych jako patron i kolator prałatury dziekanii przy kolegiacie Wszystkich Świętych w Krakowie.1567U Macieja Wirzbięty w Krakowie ukazuje się pierwsza część dzieła Mikołaja Reja: Źwierciadło albo Kstałt, w którym każdy stan snadnie sie może swym sprawom jako we zwierciadle przypatrzyć.Tom składa się z następujących utworów autonomicznych: 1.Żywot człowieka poczciwego; z.Spólne narzekanie wszęj Korony na porządną niedbałość naszt (Przemowa krótka do krześcijańskiego człowieka każdego): 3.Apoftegmata, to jest Krótkie a roztropne powieści; 4.Przemowa krótka do poćciwego Polaka stanu rycerskiego; 5.Zbroja pewna każdego rycerza krześcijańskiego; 6.Do uczciwego a bacznego Polaka […] krótkie a przyjacielskie napomnienie; 7.Żegnanie z światem; 8.Żywot i sprawy poćciwego ślachcica polskiego Mikołaja Keja z Nagłowić […] który napisał Andrzej Trzecieski, jego dobry towarzysz, który wiedział wszytki sprawy jego.Poszczególne części Zwierciadła opatrzone są dedykacjami datowanymi w różnych miejscowościach: Kosów 24 czerwca, Tyniec (bez daty), Myślenice 30 września, Bizerenda 10 października i Komarno 30 listopada.Osoby, którym pisarz dedykował swe utwory zawarte w Zwierzyńcu, należały do grona jego najbliższych przyjaciół.Byli to w kolejności występowania w druku: Olbracht Łaski, Spytek |ordan z Melsztyna, Stanisław Szafraniec z Pieskowej Skały, Piotr Zborowski.Wszyscy adresaci byli wybitnymi przywódcami reformacji w Polsce.1568Na przełomie roku ukazuje się u Wirzbięty całość Zwierciadła.Jan z Woźnik w nie zachowanym do dziś druku: De apostolica Jesu Cbristo doctrina in Kegno Poloniae pisał m.in
[ Pobierz całość w formacie PDF ]