Stanislaw Lem Doskonala Proznia (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Masturbacja duchowa to zadowalanie si� zapowie�dziami w miejscespe�nie�: najpierw do dna zonanizowa�a nas reklama (która jest t� zwyrodnia��form� objawienia, na jak� sta� My�l Towarow� - w przeciwie�stwie do Osobowej),a potem samogwa�t obj�� - jako metoda - reszt� sztuk.A to, poniewa� wskuteczno�� zbawicielsk� Towaru nie mo�na uwie�rzy� z tym samym rezultatem, cow skuteczno�� Pana Boga.Umiarkowany wzrost talentów; ich powolne zprzy�rodzenia dojrzewanie; ich troskliwa selekcja; ich dobór naturalny wzasi�gu pieczo�owitych i wnikliwych gu�stów - s� to fenomeny czasu przesz�ego,zgas�e bez�potomnie.Ostatnim bod�cem dzia�aj�cym jeszcze jest pot�ny ryk; aleskoro coraz wi�cej osób ryczy, u�ywaj�c coraz silniejszych wzmacniaczy, pierwejb�ben�ki trzasn�, nim si� duch czego� dowie.Imiona daw�nych geniuszów, corazdaremniej przywo�ywane, s� ju� pustym d�wi�kiem; tak tedy Mane Tekel Fares,chyba �e uczynione zostanie to, co Joachim Fersengeld zaleca.Nale�y ustanowi�Humanity Salvation Foundation, Fundusz Zbawienia Ludzko�ci, jakoszesnastobilionowy wk�ad z parytetem z�ota, oprocento�wany wed�ug stopy czteryod sta rocznie.Z funduszu tego nale�y op�aca� wszystkich twórców: wynalazców,uczonych, techników, malarzy, pisarzy, poetów, dramaturgów, filozofów iprojektantów, a to nast�puj��cym sposobem.Ten, kto nic nie pisze, niepro�jektuje, nie maluje, nie patentuje ani nie proponuje - pobiera stypendiumdo�ywotnie w wysoko�ci rocznej 36 000 dolarów.Ten, kto cokolwiek zwymienionego czyni, dostaje odpowiednio mniej.�Perykalipsa� zawiera pe�nyzestaw tabelaryczny potr�ce� dla wszystkich form twórczo�ci.Przy jednymwynalazku albo dwóch ksi��kach wydanych rocznie nie dostaje si� ani grosza;przy trzech tytu�ach trzeba ju� do tworzonego samemu dop�aca�.Dzi�ki temutyl�ko prawdziwy altruista, tylko asceta ducha, mi�uj�cy bli�nich, a siebie anitroch�, b�dzie tworzy� cokolwiek.Ustanie natomiast produkcja �mieciasprzedajnego, o czym Joachim Fersengeld wie z w�asnego do�wiad�czenia: albowiemw�asnym kosztem - ze strat�! - wyda� sw� �Perykalips�.Wie tedy, �enierentowno�� totalna wcale nie oznacza totalnego zlikwidowania wszelkiejkreacji.Egoizm przejawia si� atoli jako chciwo�� mamony po��czona z chciwo�ci�s�awy: by i t� ostatni� zaczopowa�, Program Zbawienia wprowadza zupe�n�ano�nimowo�� twórców.Aby udaremni� wysuwanie wnio�sków stypendialnych przezosoby nieutalentowane.Fundacja b�dzie, odpowiednimi organami, bada�akwa�lifikacje kandydatów.Merytoryczna warto�� pomys�u, z jakim si� zg�aszakandydat, nie ma najmniejszego znaczenia.Wa�ne jest to tylko, czy projekt ówposiada warto�� towarow�, to jest, czy da�by si� sprzeda�.Je�li tak,stypendium przyznaje si� niezw�ocznie.Za podziemn� dzia�alno�� twórcz�ustanawia si� system kar i represji w ramach s�downego �cigania przez aparatNadzoru Ratunkowego; wprowadza si� te� no�w� form� policji, mianowicie �lepanty(�ledcze Pa�trole Antykreacyjne).Pod�ug kodeksu karnego - kto potajemniepisze, rozpowszechnia, przechowuje lub na�wet milczkiem tylko sygnalizujepublicznie wszelki p�ód twórczy, pragn�c ci�gn�� z tego procederu zyski lubs�aw�, karany jest odosobnieniem, pracami przy�musowymi, a w wypadku recydywy -ciemnic�, obostrzon� twardym �o�em i ch�ost� w ka�d� rocznic� wyst�pku.Zaprzemycenie w obr�b spo�ecze�stwa ta�kich idei, których tragiczny wp�yw na�ycie porów�nywalny jest z plag� samochodow�, kinematograficz�n�, telewizyjn�itp., przewiduje si� kary a� do g�ów�nej ze stawianiem pod pr�gierz ido�ywotnim przy�musem u�ywania w�asnego wynalazku.Karalne s� te� usi�owania, apremedytacja poci�ga za sob� oznakowa�nie ha�bi�ce, w postaci opiecz�towaniaczo�a niezmywaln� farb� u�o�on� w g�oski �Wróg Cz�owieka�.Na�tomiast nielicz�ca na zysk grafomania, nazwana Du�chowym Nierz�dem, karalna nie jest;osoby tak obci��one odosabnia si� wszak�e od spo�ecze�stwa, jako gro�ne dla�adu, w specjalnych zamkni�tych instytu�cjach, humanitarnie dostarczaj�c imznanych ilo�ci atramentu i papieru.Oczywi�cie kultura �wiatowa od takiejreglamen�tacji wcale nie straci, lecz w�a�nie pocznie rozkwita�.Ludzko��zwróci si� ku wspania�ym dzie�om w�asnej historii; gdy� ilo�� rze�b, obrazów,dramatów, powie��ci, aparatów i maszyn jest ju� do�� wielka, by mog�a zaspokoi�d�ugie stulecia.Nikomu si� te� nie b�dzie wzbrania�o dokonywania tak zwanychepokowych od�kry�, pod warunkiem, �e b�dzie cicho siedzia�.Uregulowawszy tymsposobem sprawy, to jest ocaliwszy ludzko��, przechodzi Joachim Fersengeld doostatniego problemu: co czyni� z tym potwornym nad�miarem, który ju� powsta�?Jako cz�owiek niezwy�k�ej odwagi cywilnej, powiada Fersengeld: to, costwo�rzone dot�d w XX wieku, je�li nawet zawiera brylan�ty my�li, nic nie jestwarte, gdy zbilansowane w ca��o�ci, poniewa� i tak si� nie znajdzie tychbrylantów w oceanie �miecia.Tote� postuluje zniszczenie wszy�stkiego w kupie,co tylko powsta�o jako filmy, magazyny ilustrowane, pocztówki, partytury,ksi��ki, prace naukowe, gazety, albowiem ten akt b�dzie rzetelnym oczyszczeniemstajni Augiasza - przy pe�nym zbilansowaniu historycznych �Ma� i �Winien�ludzkiego bu�d�etu.(Mi�dzy innymi zniszczeniu ulegn� dane o ener�gii atomowej,co zlikwiduje aktualne zagro�enie �wia�ta.) Joachim Fersengeld zaznacza, �ehaniebno�� pa�lenia ksi��ek czy a� ca�ych bibliotek jest mu dobrze znana.Leczauto da fe, urz�dzane w historii - np: w III Rzeszy - by�y haniebne jakowsteczne.Wszy�stko zale�y od tego, z jakich pozycji si� pali.Propo�nuje wi�cauto da fe ratownicze, post�powe, zbawicielskie, a poniewa� Joachim Fersengeldto prorok do ko�ca konsekwentny, w ostatnim s�owie zaleca, aby najpierwrozszarpa� i podpali� jego w�asne proroctwo!�IDIOTA�Gian Carlo Spallanzanl(Mondadori Editore)W�osi maj� wi�c m�odego pisarza z tych, których tak nam brakowa�o,przemawiaj�cego pe�nym g�osem.A ba�em si�, �e m�odych zarazi kryptonihilizmznaw�ców, g�osz�cych, jakoby ca�a literatura zosta�a ju� na�pisana, a terazmo�na tylko podbiera� ogryzki ze sto��u dawniejszych mistrzów, zwane mitami lubarchety�pami.Ci prorocy ja�owizny inwencyjnej (nic ju� no�wego pod s�o�cem)g�osz� swoje nie z rezygnacj�, lecz tak, jakby wizja pustych na przestrza�wieków, ocze�kuj�cych Sztuki, napawa�a ich jak�� przewrotn� sa�tysfakcj�.Maj�bowiem za z�e dzisiejszemu �wiatu je�go techniczny wzlot i spodziewaj� si�z�ego z t� sam� wredn� uciech�, z jak� stare ciotki licz� na katastrof�lekkomy�lnie zawieranego ma��e�stwa z mi�o�ci.Tote� mamy teraz cyzelatorówjubilerskich (bo Italo Calvino wywodzi si� od Benvenuta Celliniego, a nie odMicha�a Anio�a) oraz naturalistów, którzy, zawstydziwszy si� naturalizmu,udaj�, jakoby pisali co� innego ni� to, na co ich sta� (Alberto Moravia), alebrak zuchwalców.Trudno o nich tam, gdzie ka�dy mo�e udawa� zucha, byle mu g�baobradza�a zbójecko wygl�daj�c� brod�.M�ody prozaik, Gian Carlo Spallanzani,jest zuchwa��y do bezczelno�ci.Przyjmuje jakoby za dobr� monet� opinieznawców, �eby na nich zdech�e koty potem wiesza� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Search

Podstrony